ΜΕΡΟΣ 1
Η ζώνη Kuiper είναι εξωτερική περιοχή του ηλιακού
συστήματος δισκοειδούς μορφής ευρισκομένη εκτός της τροχιάς του Ποσειδώνος (30
α.μ.) έχουσα πλάτος ~ 25 αστρονομικών μονάδων, παρόμοια με την ζώνη των
αστεροειδών αλλά πολύ ευρύτερη (20 φορές) και 20- 200 ογκωδέστερη . Περιέχει
χιλιάδες σώματα τα οποία ως επί το πλείστον συνίστανται έκ παγωμένου CH4, NH4
και ύδατος θεωρείται δε ότι είναι και η πηγή των κομητών βραχείας περιόδου
Επίσης από τα εξωτερικά της όρια και έως μήκος~ 100 α.μ υφίσταται ένας δίσκος
αποτελούμενος από διάσπαρτα σώματα (scattered disc).
Κατά την δεκαετία του 80 η ζώνη Kuiper ήταν
άγνωστος. Το ηλιακό σύστημα ουσιαστικά επερατούτο στον Πλούτωνα (<39 α.μ.)
με τελικό σύνορο το σφαιρικό νέφος Oort, δηλ την πηγή κομητών μακράς περιόδου
σε απόσταση > 50.000 α.μ Ο Gerard Kuiper, εξέχων Αμερικανός αστρονόμος -προς
τιμήν του οποίου ονομάσθη η ζώνη, προείπε περί της ύπάρξεώς της κατά το έτος
1951. Οπότε και εννόησε ότι η υποθετική αυτή περιοχή υπήρχε ενωρίς στην ιστορία
του ηλιακού συστήματος, και ότι ο Ποσειδών με την βαρύτητά του την είχε
διασκορπίσει προς τα έξω. Θα ήταν δυνατόν επίσης να είχε ονομασθεί ζώνη του
Edgeworth (Ιρλανδός αστρονόμος ο οποίος υπέθεσε αόριστα την παρουσία ενός
σχετικώς επιπέδου ψυχρού δίσκου το έτος 1943 ). Οι υποψίες ότι κάτι
συναρπαστικό υπάρχει πέραν του Πλούτωνος είναι :
Α) Αντιθέτως με τους τέσσερις βραχώδεις
εσωτερικούς πλανήτες και τους τέσσερις εξωτερικούς γίγαντες αερίου, ο ένατος
κατά σειράν Πλούτων έχει μικρές διαστάσεις, κατά το ήμισυ είναιπάγος, ενώ η
τροχιά του είναι παραδόξως έντονα ελλειπτική, και έχουσα κλίση 17° ως προς το
επίπεδο της εκλειπτικής του ηλιακού συστήματος. Οι ανωτέρω παράμετροι όμως δεν
συνάδουν με τα επίπεδα περιφοράς των άλλων μεγάλων πλανητών.
Β) Ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Ποσειδώνος, Τρίτων
εκτός του ότι περιστρέφεται αναδρόμως, παρουσιάζει μεγάλη κλίση (23
μοιρών) ως προς το επίπεδο περιφοράς του γύρω από τον πλανήτη και ως έκ τούτου
συμπεραίνεται ότι προήλθε εκτός Ποσειδώνος και έν συνεχεία συνελήφθη από το
βαρυτικό πεδίο του πλανήτη. Είναι ένα ψυχρό σώμα προερχόμενο έξωθεν (διαμ 2700 χλμ.), μεγαλύτερος
και από τον Πλούτωνα (διαμ. 2300
χλμ.) και το μοναδικό αντικείμενο εκ της ζώνης Kuiper το
οποίο προσέγγισε το Voyager 2. (Αύγουστος 1989). Η φασματοσκοπική ανάλυσις
τόσον του Τρίτωνος όσον και του Πλούτωνος έδειξε ότι οι δύο κόσμοι συνίστανται
από παρόμοια υλικά (ως επί το πλείστον παγωμένο CH4-CO).
Γ) Μια τρίτη ένδειξις αποτελεί ο αστεροειδής Χείρων
(2060) διάμ 132-152 χλμ.
Περιφέρεται γύρω από τον ήλιο (e τροχιάς =0382) μεταξύ Διός και Ουρανού. Όμως η
τροχιά του είναι ασταθής, γεγονός όπερ σημαίνει ότι εις τα επόμενα εκατομμύρια
χρόνια, πιθανώς θα ταλαντευθεί πολύ κοντά στον Κρόνο και είτε θα εξοστρακισθεί
από το ηλιακό σύστημα ή θα έλθει εγγύτερα στον ήλιο. Επίσης σημαίνει ότι ο
Χείρων εισήλθε εις την τωρινή τροχιά του προσφάτως προερχόμενος από εξωτερικές
περιοχές του ηλιακού συστήματος. Προς το παρόν έχουν ανακαλυφθεί δεκάδες
παρόμοια αντικείμενα περιφερόμενα κυρίως μεταξύ Διός και Ποσειδώνος (ενδεικτικώς
60558 Έχεχλος (διαμ 70 χλμ.), 10199
Χάριχλος-ο μεγαλύτερος με διαμ 259 χλμ., 8405 Άσβολος (διαμ
72 χλμ.),
7066 Νέσσος , 2060 Χείρων με τον 5145 Φόλο). Η
ανακάλυψις του Χείρωνος έγινε από τον Ch. Kowal τοΝοέμβριο του 1977 ενώ η του
Φόλου την 9/1/1992 υπό D.Rabinowitz. Επίσης η Φοίβη (διαμ
220 χλμ.),
ο απώτερος δορυφόρος του Κρόνου (απόστασις 12.952.000 χλμ.)
κατά πάσα πιθανότητα ανήκει εις αυτή την κατηγορία. Συνελήφθη από το βαρυτικό
πεδίο του Κρόνου κατά το παρελθόν και έχει φωτογραφηθεί από το Cassini (Ιούνιος
2004). Η Διεθνής Αστρονομική Ένωσις (IAU) τους ονόμασε Κενταύρους. Είναι
μια κατηγορία σκοτεινών αστεροειδών (albedo ~5%) οι οποίοι όμως εκλύουν ένα
ενεργό κομητικό υλικό , έχουν δηλ. Φυσική σύσταση μεταξύ αστεροειδούς και
κομήτου- εξ’ ου και η ονομασία των (1). (Οι Κένταυροι κατά την
μυθολογία ήσαν κατά το ένα ήμισυ άνθρωποι και κατά το έτερον ίπποι. Ο Χείρων
ήταν διδάσκαλος του Αχιλλέως, ενώ ο Φόλος εφονεύθη κατά λάθος από τον Ηρακλή).
Δ) Άλλη ένδειξη αποτελούν οι κομήτες βραχείας
περιόδου. Οι μακροπερίοδοι κομήτες επισκέπτονται το εσωτερικό ηλιακό σύστημα
μια φορά σε χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια, ή απλώς μόνον άπαξ. Όμως κομήτες,
π.χ ο κομήτης Halley είναι κομήτες βραχείας περιόδου (76-200 έτη). Κατ’αρχάς
επεκράτει η άποψις ότι οι εν λόγω κομήτες βραχείας περιόδου ήσαν αρχικά μακράς
περιόδου και έν συνεχεία εξετράπησαν λόγω πλανητικών παρέλξεων. Οι
προσομοιώσεις σε υπολογιστές από 3 καναδούς αστροφυσικούς M. Duncan, T. Quinn
και S. Tremaine κατέδειξαν ότι οι τροχιές των κομητών μακράς περιόδου δεν
συνέπιπταν με αυτές των παρατηρηθέντων κομητών βραχείας και ότι η πιθανώτερη
προέλευσίς των ειναι ένας δακτύλιος παγωμένων θραυσμάτων ο οποίος κείται πέραν
της τροχιάς του Ποσειδώνος.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΩΝ
Ο Δρ. Jewitt ενθαρρυνόμενος από την σπουδάστρια
του J. Luu άρχισε έρευνες το έτος 1987 χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια Kitt
Peak National Observatory – Αριζόνα και του Cerro Tololo
Inter-American Observatory - Άνδεις. Όπως
και με την μέθοδο ανακαλύψεως του Πλούτωνος (1930) προκειμένου να εντοπισθούν
αμυδροί κινούμενοι αστέρες, απαιτούνται επαναλαμβανόμενες φωτογραφήσεις μιας
συγκεκριμένης ουρανίου περιοχής. Η τόσον επίπονος αναζήτησις καταντούσε «σκέτο
μαρτύριο». Με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής ψηφιακής κάμερας CCD
οι αναζητήσεις έγιναν κατά πολύ ταχύτερες (2) Την 30/8/1992,
και με ένα τηλεσκόπιο του αστεροσκοπείου Mauna Kea ανοίγματος 2,24 μ. (Χαβάη) .ανεκαλύφθη
το μικρό σώμα 1992 QB1, (3), πέραν του
Πλούτωνος ενώ 6 μήνες αργότερα σειρά είχε ο 1993 FW (4). Οι
κατοπινές ανακαλύψεις παρομοίων αντικειμένων δεν δημιουργούσαν πλέον ουδεμίαν
αμφιβολίαν ότι ο Πλούτων δέν είναι ο μοναδικός μικρός πλανήτης εις την γνωστή
άκρη του ηλιακού συστήματος. αλλά αντιθέτως ο προάγγελος φερ’ειπείν της
υπάρξεως πολλών χιλιάδων παγωμένων αντικειμένων διαφόρων κατηγοριών, τα οποία
καλούνται Υπερποσειδώνεια αντικείμενα (TNO=Trans Neptunian
Objects). Ίσως ακούγεται λίγο σκληρό για την παλαιά γενεά, αλλά οριστικά ο
Πλούτων έχει « εξορισθεί» από το κλασσικό «τίμ» των 9 μεγάλων πλανητών. Το
ηλιακό μας σύστημα όντως εσωκλείει στην ιστορία του μια πολύ ενδιαφέρουσα
δυναμική. Κατ’ αυτήν ,ένας παγωμένος δακτύλιος εκ πρωταρχικών υλικών του
γενεσιουργού νέφους είχε σχηματισθεί σε απόσταση 20-30 α.μ.
Επίσης οι 4 μεγάλοι αεριώδεις πλανήτες –ή και
περισσότεροι ακόμη- θα έπρεπε να περιεστρέφοντο εσωτερικώτερα (ο Ποσειδών ~ 15
α.μ.). Εν συνεχεία δε, απεμακρύνθησαν από τον ήλιο ή ακόμη και διέφυγαν εκτός
ορίων της ζώνης. Τα ίχνη των μεταναστεύσεων αυτών είναι αποτυπωμένα εις την
ζώνη Kuiper . Τελικώς ο Ποσειδών απεμάκρυνε και διεσκόρπισε με τις βαρυτικές
επιρροές του δίκην εκχιονιστήρος τά δισεκατομμύρια παγωμένα αντικείμενα, τα
περισσότερα σε μεγάλες αποστάσεις >50.000 α.μ (νέφος Oort), ενώ άλλα (ζώνη
Kuiper) έχουν τεθεί εις συντονισμένες τροχιες, π.χ. κλάσματα των 3/2, 2/1 κλπ.
Τα πρώτα αντικείμενα της ζώνης Kuiper με
reasonant τροχιές ανεκαλύφθησαν το 1993, ενώ άνω των 1.100 ενετοπίσθησαν έως
σήμερον ,εις χρονικό διάστημα 18 ετών. Υπολογίζεται ο αριθμός ~500.000 σωμάτων
εκ διαμέτρου > των 35
χλμ. Η φυσική σύστασίς των ως ελέχθη είναι βραχώδης με
επιστρώσεις πάγων, ή αποτελώνται αποκλειστικώς και μόνον εκ πάγων δίκην
κομητικών πυρήνων ενώ έτερα είναι ολιγώτερον πυκνά, γεγονός το οποίο δηλώνει
ότι έχουν κενά στο εσωτερικό των. Αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι ένας μεγάλος
αριθμός έχει σελήνες-συνοδούς (διπλά-τριπλά συστήματα). Πολλές φορές οι τροχιές
των διαταράσσονται από τις αλληλεπιδράσεις των γιγαντιαίων πλανητών εις τρόπον
ώστε να διασταυρώνονται εκ τών έσω με την τροχιά του Ποσειδώνος (5).
ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ, ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ.
Η ζώνη Kuiper εκτείνεται μεταξύ αποστάσεων 30-55
α.μ. Τα εσωτερικά όρια (προς τον Ποσειδώνα) καθορίζονται από τις
τροχιές σωμάτων παρομοίων με αυτήν του Πλούτωνος . Tα έν λόγω αντικείμενα
αποκαλώνται «πλουτίνοι-ploutinos-ή μικροί Πλούτωνες», μερικοί
δε εξ’αυτών (90482 Orcus 28978 Ixion, μετά του
Πλούτωνος) έχουν τροχιές διασταυρούμενες με τον Ποσειδώνα, οι δε μεγάλες των
εκκεντρότητες υποδηλώνουν ότι συνελήφθησαν από το βαρυτικό του πεδίο.
Αντιπροσωπευτικοί πλουτίνοι περιγράφονται στον πίνακα 1.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΑ PLUTINOS (3:2)
ΟΝΟΜΑ
|
90482 Orcus(1)
|
38628 Huya(2)
|
28978 Ixion(3)
|
38083 Ραδάμανθυς(4)
|
Ημερ.ανακαλ.
|
17/2/04
|
10/3/00
|
22/5/01
|
17/4/1999
|
αφήλιον
|
48.31 AU
|
50.986 AU
|
49.269
|
45.105
|
περιήλιον
|
30.53
|
28.538
|
30.091
|
33.205
|
Μέγας ημιάξων
|
39.419
|
39.762
|
39.680
|
39.155
|
εκκεντρότης
|
0.22552
|
0.282
|
0.242
|
0.152
|
Περίοδος περιφ.
|
247.492 έτη
|
250.73
|
249.95
|
245.01
|
Μέση τροχ.ταχύτ.
|
4.68 km/s
|
4.63 km/s
|
4.66 km/s
|
4.73 km/s
|
Μέση ανωμαλ.
|
79.561°
|
348.506°
|
268.546°
|
84.451°
|
Κλίσις
|
20.55233°
|
15.463°
|
19.584°
|
12.731°
|
Αναβ.σύνδεσμος
|
268.586°
|
169.296°
|
71.028°
|
10.001°
|
argument
|
73.8325°
|
67.637°
|
298.779°
|
81.785°
|
Αριθ.δορυφόρων
|
1 (92-432 km)
|
|||
διάμετρος
|
946.3^+74.1 -
|
480±50 km
|
<822 km
|
87-276 km
|
μάζα
|
~7.5×10^20
|
8.3–16×10^19
|
<5.8×10^20
|
0.69-22×10^18
|
Μέση πυκνότης
|
~1.5 g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
Περίοδος περιστ.
|
?
|
|||
άλβεδον
|
19.75^+3.40 -2.76 %
|
0.11±0.02
|
0.15-0.37
|
0.10?
|
Φαιν. μέγεθος
|
19.11
|
19.3
|
19.6
|
- (1) 90482 Orcus
Η ονομασία προέρχεται από το Ελληνικό «Ἁρκάς», αλλά προς τιμήν των Λατινικών λέγεται
Orcus (Ρωμαίος θεός). Ανεκαλύφθη υπό Michael
Brown
( Caltech), Chad
Trujillo (Gemini
Observatory),
David Rabinowitz (Yale University). Ημερ. ανακαλύψεως 17/2/2004
Η επιφάνειά του καλύπτεται από μίγμα
υδρογονανθράκων και πάγου παρομοία με τον Τρίτωνα. Έχει 1 δορυφόρο , τον IAUC
8812 διαμέτρου ~220 χλμ.
- (2) 38628 Huya
Η ονομασία προέρχεται από τον μυθολογικό θεό της
βροχής της Βενεζουέλα. Ανεκαλύφθη υπό Ignacio Ferrin
την 10/3/2000 . Η επιφάνειά του καλύπτεται κυρίως από θολίνες.
- (3) 28978 Ixion
Η ονομασία προέρχεται από το Ελληνικό Ιξίων, ο
βασιλεύς των μυθολογικών Λαπιθών υιός του Πελία. Ανεκαλύφθη την 22/5/2001 υπό Deep Ecliptic Survey. Η επιφάνειά του
καλύπτεται από μίγμα άνθρακος και ετεροπολυμερισμένων ενώσεων (θολίνες)
οι οποίες σχηματίζονται κάτω από συνθήκες υπεριώδους ακτινοβολίας με απλά
οργανικά μίγματα (μεθάνιο, αιθάνιο).
- (4) Ραδάμανθυς
Η ονομασία προέρχεται από τον μυθικό βασιλέα της
Κρήτης (πρίν από τον Μίνωα), υιό του Διός και της Ευρώπης. Ανεκαλύφθη την
17/4/1999 υπό Deep Ecliptic Survey.
Η ζώνη των ploutinos έχει μικρό πλάτος. Εν
τούτοις η ραχοκκοκαλιά της (κύρια ζώνη) παρουσιάζει μήκος από 39,5-48 α.μ. , τα
δε σώματα τα οποία «κυκλοφορούν» εκεί ονομάζονται cubewanos (=προήλθε από την
συντομογραφία “Q-B- 1-os”, δηλ το όνομα του πρώτου ανακαλυφθέντος
πλανητοειδούς1992(QB1). Με μέση κλίση 1,86° ως προς την εκλειπτική, η ζώνη
είναι αρκούντως ευτραφής (μέσο πλάτος 10°). Η βαρυτική παρουσία του Ποσειδώνος
είναι η αιτία των τροχιακών συντονισμών, όπως μάλλον και της παρουσίας χασμάτων
( κυρίου χάσματος μεταξύ 40-42 α.μ. ) παρομοίων με τα κενά Kirkwood της ζώνης
των αστεροειδών ή από την ύπαρξη ενός αθεάτου σώματος πέραν των 50 α.μ.
μεγέθους της γής ή του Άρεως. Oσον αφορά δε τις διαγραφόμενες τροχιές των
cubewanos , διαχωρίζονται εις 2 βασικές μορφές.
α) Σχεδόν κυκλικές τροχιές, άλλως ψυχρά
αντικείμενα. Εδώ ο όρος «ψυχρά» δεν υποδηλεί επιφανειακή θερμοκρασία, αλλά την
σταθερότητα άνευ διαταράξεων–παρέλξεων των τροχιών των σωμάτων, απαντώνται δε
αυτά μεταξύ αποστάσεων 42-48 α.μ. (πάχος 7 α.μ, e <0,1, i >10o ως προς το
επίπεδο του ηλιακού συστήματος). Είναι μικρότερα εις διαστάσεις και
σκοτεινώτερα από τα άλλα αντικείμενα της ζώνης, ως έκ τούτου δε συνάγεται ότι
έχουν διαφορετική φύση. Είναι φασματοσκοπικώς κοκκινωπά, γεγονός το οποίο
υποδηλεί ότι εσχηματίσθησαν σε διαφορετικές -εντός της κυρίας- ζώνης
τοπογραφικά περιοχές.
β) Έκκεντρες τροχιές. Ή θερμά αντικείμενα. Έχουν
τροχιές μεγάλων κλίσεων i> 30°, πιστεύεται ότι εσχηματίσθησαν κοντά εις την
τροχιά του Διός, έν συνεχεία δε εξετινάχθησαν βαρυτικώς εις μεγάλες
αποστάσεις. Αντιπροσωπευτικά cubewanos περιγράφονται εις τον πίνακα 2.
αποστάσεις. Αντιπροσωπευτικά cubewanos περιγράφονται εις τον πίνακα 2.
Ομάδες έκ συγκρούσεων (Collisional
families). Παρομοίως με τους αστεροειδείς, εις τα μέλη της κυρίας ζώνης
ΚΒΟ έχουν δημιουργηθεί εκ συγκρούσεων ενός μεγαλυτέρου σώματος (το οποίο
ονομάζεται προγεννήτωρ), καταστροφικές ομάδες μικροτέρων αντικειμένων οι οποίες
έχουν τις αυτές τροχιακές παραμέτρους και κοινά φυσικά χαρακτηριστικά. Οι
ελάχιστες τιμές των διαστάσεων των προγεννητόρων ετοίμων προς συγκρούσεις
πρέπει να είναι διάμετρος >1660
χλμ. και πυκνότητα ~2.0 g/cm³. Το μεγαλύτερο
γνωστό cubewano (ιδιαζούσης μορφής) είναι το 136108 2003 ΕL61 με τις 2
σελήνες-συνοδούς (περιγράφεται εις τον πίνακα 2).
Αντιπροσωπευτικά δε μέλη της πρώτης αναγνωρισθείσης Collisional family
περιγράφονται εις τον πίνακα 4.
Υπολογίζεται ότι κατά την
σύγκρουση ο ΕL61 απώλεσε το 20% της μάζας
του, περισσότερο πάγο και κατέστη πυκνώτερος.
ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΑ
CUBEWANOS
ΟΝΟΜΑ
|
(15760) 1992QB1
|
(136472)2005FY9
|
2003EL61
|
20000 Varuna
|
Ημερ.ανακαλ
|
30/8/1992
|
31/3/2005
|
28/12/04
|
28/11/200
|
αφήλιον
|
46.5925 AU
|
53.0736
|
51.526
|
45.335 AU
|
περιήλιον
|
40.8754 AU
|
38.508 AU
|
35.164
|
40.915 AU
|
Μέγας ημιάξων
|
43.7339 AU
|
45.791
|
43.335
|
43.129 AU
|
εκκεντρότης
|
0.0654
|
0.159
|
0.18874
|
0.051
|
Περίοδος περιφ.
|
289.225
|
309.868
|
285.4
|
283.20
|
Μέση τροχ.ταχύτ.
|
4.4990 km/s
|
4.419 km/s
|
4.484 km/s
|
4.53 km/s
|
Μέση ανωμαλ.
|
14.5829°
|
85.14653°
|
198.07°
|
89.673°
|
Κλίσις
|
2.1927°
|
28.963°
|
28.19°
|
17.2°
|
Αναβ.σύνδεσμος
|
359.4575°
|
79.3816°
|
121.90°
|
97.296°
|
argument
|
2.1541°
|
298.407°
|
239.51°
|
271.631°
|
Αριθ.δορυφόρων
|
2
|
|||
διάμετρος
|
160
km
|
1300 – 1900 km
|
~1960×1518×996
|
874
km
|
μάζα
|
~ 4×10^21
|
(4.2±0.1)×10^21 kg
|
~5.9×10^20 kg
|
|
Μέση πυκνότης
|
~2 g/cm³
|
2.6–3.3 g/cm³
|
0.992 g/cm³
|
|
Περίοδος περιστ.
|
3.9154±0.0002 h
|
3.17 h
|
||
άλβεδον
|
07
|
0.8 ± 0.2
|
0.7±0.1
|
0.037-0.21
|
Φαιν μέγεθος
|
17
|
- (15760) 1992QB1
- (136472)2005FY9
Ανεκαλύφθη υπό Michael
E. Brown, Chad
Trujillo,
David Rabinowitz.
Είναι μετά τον Πλούτωνα δεύτερος σε λαμπρότητα (m=+17). Η
φασματοσκοποκή ανάλυσις και το ερυθρό χρώμα αποκαλύπτουν την παρουσία
CH4. Θα πρέπει να δημιουργείται ένα λεπτό ατμοσφαιρικό στρώμα όπως του
Πλούτωνος όταν ευρίσκεται εις το περιήλιο.
- 2003EL61
Ανεκαλύφθη υπό J. Ortiz και M.Brown εις Sierra Nevada Observatory, Ισπανία.
Εντυπωσιάζει με το ωοειδές του μέγεθος, το υψηλό άλβεδο και τους 2
δορυφόρους. Η βραχεία περίοδος περιστροφής περί άξονα είναι δυνατόν
να οφείλεται εις μια μεγάλη σύγκρουση κατά την οποίαν εδημιουργήθησαν οι
συνοδοί του. Η επιφάνεια καλύπτεται κυρίως από κρυσταλλικό πάγο.
- 20000 Varuna
Η ονομασία προέρχεται από την μυθολογική Ινδική
θεότητα της βροχής. Ανεκαλύφθη υπό R. McMillan (Spacewatch). Έχει σφαιρικό σχήμα.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΦΟΡΕΣ (Resonances)
Η μεγάλη ελκτική επήρεια του Ποσειδώνος έχει ως
αποτέλεσμα την δημιουργία βαρυτικών κλειδωμάτων οπότε τα
αντικείμενα της ζώνης Kuiper περιστρέφονται σε συγκεκριμένες κλασματικές
περιόδους 3/2, 2/1 κλπ, ως προς την περίοδο περιφοράς του
Ποσειδώνος. Π.χ ο Πλούτων εκτελεί 2 περιφορές περί τον
ήλιο , ο Ποσειδών για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα θα περιστραφεί
3 φορές. Ο λόγος 3/2 ή 2/3 απαντάται σε 200 γνωστά σώματα στην απόσταση
~39,5 α.μ. συμπεριλαμβανομένου και του Πλούτωνος μετά των σεληνών
του. Ο λόγος 2/1 λειτουργεί εις τα
σώματα με μεγάλους τροχιακούς ημιάξονες ~ 47,7 α.μ, κάπου
δηλαδή στα εξωτερικά όρια της ζώνης. Ονομάζονται και twotinos, Πίνακας
3. (Επίσης έχουν εξακριβωθεί οι τροχιακοί συντονισμοί 2/5 (6), 3/4
(7), 3/5 (8), 4/7 (9) ,3/7 (10).)
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΑ TWOTINOS
(2:1)
ΟΝΟΜΑ
|
1996TR66
|
1998 SM165
|
2002 WC19
|
2000 JG81
|
Ημερ.ανακαλ.
|
8/10/1996
|
16/9/1998
|
16/11/2002
|
6/5/2000
|
αφήλιον
|
66.906 AU
|
65.154
|
60.093
|
61.546 AU
|
περιήλιον
|
28.656
|
29.902 AU
|
35.222
|
34.172 AU
|
Μέγας ημιάξων
|
47.781
|
47.657 AU
|
47.859 AU
|
|
εκκεντρότης
|
0.400
|
0.371
|
0.261
|
0.286
|
Περίοδος περιφ.
|
330.28
|
327.67
|
329.01
|
331.15
|
Μέση τροχ.ταχύτ.
|
4.13 km/s
|
4.17 km/s
|
4.24 km/s
|
|
Μέση ανωμαλ.
|
43.591°
|
35.495°
|
305.041°
|
11.3°
|
Κλίσις
|
12.432°
|
13.515°
|
9.191°
|
23.4°
|
Αναβ.σύνδεσμος
|
343.070°
|
183.158°
|
109.692°
|
45.9°
|
argument
|
308.898°
|
130.468°
|
45.322°
|
170.1°
|
Αριθ.δορυφόρων
|
1 (127 km)
|
|||
διάμετρος
|
139
km
|
238
km
|
400
km
|
67
km
|
μάζα
|
2.8×10^18? kg
|
1.4×10^19? kg
|
7.8×10^19? kg
|
|
Μέση πυκνότης
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
|
Περίοδος περιστ.
|
||||
άλβεδον
|
0.10?
|
0.10?
|
0.10?
|
0.09
|
Φαιν μέγεθος
|
ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ KBOs
ΟΝΟΜΑ
|
2002 TX300
|
1995 SM55
|
1996 TO66
|
2003 OP32
|
Ημερ.ανακαλ
|
15/10/2002
|
19/9/1995
|
12/10/1996
|
26/7/2003
|
αφήλιον
|
48.481 AU
|
45.905 AU
|
48.471
|
47.963
|
περιήλιον
|
37.798 AU
|
37.400 AU
|
37.952
|
38.602
|
Μέγας ημιάξων
|
43.139 AU
|
41.653 AU
|
43.212
|
43.282
|
εκκεντρότης
|
0.124
|
0.102
|
0.122
|
0.108
|
Περίοδος περιφ.
|
283.35
|
268.83
|
284.06
|
284.76
|
Μέση τροχ.ταχύτ.
|
4.52 km/s
|
4.60 km/s
|
4.51 km/s
|
4.51 km/s
|
Μέση ανωμαλ
|
62.175°
|
315.427°
|
124.299°
|
57.925°
|
Κλίσις
|
25.856°
|
27.092°
|
27.460°
|
27.189°
|
Αναβ.σύνδεσμος
|
324.575°
|
21.067°
|
355.236°
|
182.940°
|
argument
|
338.907°
|
72.287°
|
240.207°
|
69.449°
|
Αριθ.δορυφόρων
|
||||
διάμετρος
|
709
km
|
702
km
|
330-750 km
|
666
km
|
μάζα
|
1.6–3.7×10^20
|
3.6×10^20
|
3.8-44×10^19? kg
|
3.1×10^20
|
Μέση πυκνότης
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
2.0? g/cm³
|
Περίοδος περιστ.
|
6.250 h
|
|||
άλβεδον
|
>0.19
|
0.10
|
>0.04
|
0.10?
|
Φαιν μέγεθος
|
Ο Ποσειδώνιος Τρωικός όμιλος
Άπό τον Μάρτιο 2007 είναι γνωστά 6 μικρά
αντικείμενα τα οποία είναι κλειδωμένα εις θέσεις 60° εκατέρωθεν του Ποσειδώνος,
ακριβώς ίδια περίπτωση και συμπεριφορά με τον όμιλο του Διός κείμενα σε σημεία
ισορροπίας Langrange L4 και L5 (11). Οι μεγάλες κλίσεις (>25°) καταδεικνύουν
την ύπαρξη ικανού αριθμού τρωικών αντικειμένων προερχομένων από την ζώνη Kuiper
(συντονισμός1/1).
Κατ’ εκτίμησιν > 30% των αντικειμένων της ζώνης Kuiper είναι διπλά ή και πολλαπλά. Το ερώτημα το
οποίο τίθεται είναι τίνι τρόπω τόσον μικρά σώματα με ασθενή βαρυτική έλξη, είναι εις θέσιν να συλλάβουν δορυφορίσκους. Με την επικρατέστερη εξήγηση συμπεραίνεται ότι η βαρυτική έλξις η οποία εξασκείται από πληθώρα άλλων αντικειμένων με παράλληλες τροχιακές φορές τα επιβράδυνε τόσον ώστε να συλλάβει το ένα το άλλο.
Κατ’ εκτίμησιν > 30% των αντικειμένων της ζώνης Kuiper είναι διπλά ή και πολλαπλά. Το ερώτημα το
οποίο τίθεται είναι τίνι τρόπω τόσον μικρά σώματα με ασθενή βαρυτική έλξη, είναι εις θέσιν να συλλάβουν δορυφορίσκους. Με την επικρατέστερη εξήγηση συμπεραίνεται ότι η βαρυτική έλξις η οποία εξασκείται από πληθώρα άλλων αντικειμένων με παράλληλες τροχιακές φορές τα επιβράδυνε τόσον ώστε να συλλάβει το ένα το άλλο.
Η ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ
Ενώ οι αστεροειδείς αποτελώνται από πέτρες και
σίδηρο, δεν συμβαίνει το αυτό με την ζώνη Kuiper
όπου τα σώματα πρωτίστως συντίθενται από πάγο και μίξη υδρογονανθράκων (όπως CH4, NH4),παρόμοια με αυτή των κομητών. Λόγω της πολύ μεγάλης αποστάσεως, η φασματοσκοπική ανάλυσις πρωτίστως φανερώνει μια μεγάλη χρωματική ποικιλία από το γκρί έως το βαθύ κόκκινο, γεγονός προυποθέτον την άφθονη επιφανειακή παρουσία εκεί παγωμένων υδρογονανθράκων και μεθανίου.
όπου τα σώματα πρωτίστως συντίθενται από πάγο και μίξη υδρογονανθράκων (όπως CH4, NH4),παρόμοια με αυτή των κομητών. Λόγω της πολύ μεγάλης αποστάσεως, η φασματοσκοπική ανάλυσις πρωτίστως φανερώνει μια μεγάλη χρωματική ποικιλία από το γκρί έως το βαθύ κόκκινο, γεγονός προυποθέτον την άφθονη επιφανειακή παρουσία εκεί παγωμένων υδρογονανθράκων και μεθανίου.
Παγωμένο νερό έχει εντοπισθεί στον 1996TO66,
2000EB173 και 2000WR106. Επίσης κρυσταλλωμένο νερό και αμμωνία στον 50000
Quaoar, γεγονός το οποίον υποδηλώνει ότι η επιφάνειά του έχει υποστεί
μεταβολές.
ΜΑΖΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΕΓΕΘΩΝ
Αν και η ζώνη Kuiper έχει μεγάλη έκταση, έν
τούτοις η συνολική της μάζα είναι σχετικώς μικρή, ανερχομένη μόλις είς το 1/10
της γής, μικρός αριθμός ο οποίος δεν συμφωνεί με τους μαθηματικούς υπολογισμούς
όπου το συνολικό άθροισμα ισούται με ~30 γήινες μάζες. Πού ευρίσκεται το
έλειμμα >99% ; Το πρόβλημα «ξεκαθαρίσματος» παραμένει μυστήριο, όμως είναι
δυνατόν να ζητεί την λύση του στις επαναλαμβανόμενες βίαιες συγκρούσεις σωμάτων
>100 χλμ.
(από την π.χ βαρυτική διέλευση ενός αστέρος). Τα αντικείμενα μετετράπησαν εις
σκονισμένους κόκκους, οι οποίοι τελικώς απεμακρύνθησαν υπό το καθεστώς της
πιέσεως της ηλιακής ακτινοβολίας.
Ο ΣΚΕΔΑΖΟΜΕΝΟΣ ΔΙΣΚΟΣ (Scattered disc )
ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ
Αρκετά έξω από την κυρία ζώνη και εις απόσταση
έως ~100 α.μ. υφίσταται ένας δακτύλιος εξ αραιών συντριμμιών τα οποία
περιφέρονται εις ελλειπτικές τροχιές μεγάλων εκκεντροτήτων όπως και κλίσεων ως
προς το επίπεδο του ηλιακού συστήματος. Πλείστες όσες προσομειώσεις
καταδεικνύουν ότι τα KBOs και SDOs εσχηματίσθησαν στην κυρία ζώνη κομητών κατά
πρώτον, ενώ κατόπιν οι βαρυτικές επιδράσεις κυρίως του Ποσειδώνος τα
εξακόντισαν αμφότερα εις εξωτερικές σπειροειδείς τροχιές, άλλα με σταθερότητα
(KBOs), και άλλα σε ασταθείς τροχιές όπου τελικώς προέκυψε ο σκεδαζόμενος
δίσκος, μέλος του οποίου είναι και ο μικρός πλανήτης Έρις (Πίνακας 5),
μεγαλυτέρα σε διαστάσεις και από τον Πλούτωνα.
Επίσης η περίπτωσις της Sedna (Πίνακας 6) με το μακρυνό της αφήλιον (>900 α.μ.) δημιουργεί υποψίες ότι προέρχεται από το νέφος Oort ομού μετά του (87269) 2000 OO67 (αφήλιον >1020 α.μ.). (SDOs με ιδιάζουσες τροχιές 1999 TD10 η μεγάλη του εκκεντρότης (~0.9), έχει ως αποτέλεσμα να πλησιάζει την τροχιά του Κρόνου. 2002 XU93 έχει το μεγαλύτερο γνωστό i (~78°) 2004 XR190 κυκλική τροχιά, αλλά με μεγάλη κλίση.)
Επίσης η περίπτωσις της Sedna (Πίνακας 6) με το μακρυνό της αφήλιον (>900 α.μ.) δημιουργεί υποψίες ότι προέρχεται από το νέφος Oort ομού μετά του (87269) 2000 OO67 (αφήλιον >1020 α.μ.). (SDOs με ιδιάζουσες τροχιές 1999 TD10 η μεγάλη του εκκεντρότης (~0.9), έχει ως αποτέλεσμα να πλησιάζει την τροχιά του Κρόνου. 2002 XU93 έχει το μεγαλύτερο γνωστό i (~78°) 2004 XR190 κυκλική τροχιά, αλλά με μεγάλη κλίση.)
Αντιπροσωπευτικά SDOs εκθέτονται εις τον πίνακα
5.
ΠΙΝΑΚΑΣ 5 ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΑ SDOs
ΟΝΟΜΑ
|
ΕΡΙΣ
|
|||
Ημερ.ανακαλ
|
21/10/2003
|
11/12/2004
|
9/10/1996
|
15/10/1995
|
αφήλιον
|
97.56
|
61.783
|
130.774
|
64.462
|
περιήλιον
|
37.77
|
52.316
|
35.029
|
40.016
|
Μέγας ημιάξων
|
67.6681
|
57.050
|
82.901
|
52.239
|
εκκεντρότης
|
0.44177
|
0.083
|
0.577
|
0.234
|
Περίοδος περιφ
|
557 years
|
430.91
|
754.83
|
377.57
|
Μέση τροχ.ταχύτ
|
3.436 km/s
|
3.94 km/s
|
2.98 km/s
|
4.06 km/s
|
Μέση ανωμαλ
|
197.63427°
|
259.042°
|
1.971°
|
33.6°
|
Κλίσις
|
44.187°
|
46.746°
|
24.018°
|
0.2°
|
Αναβ.σύνδεσμος
|
35.8696°
|
252.369°
|
217.798°
|
260.7°
|
argument
|
151.4305°
|
289.910°
|
184.699°
|
83.4°
|
Αριθ.δορυφόρων
|
1
|
1
|
||
διάμετρος
|
2400-2500 km
|
425–850 km
|
~575 ±115 km
|
~350 and ~160 km
|
μάζα
|
(1.67 ±0.02)×10^22 kg
|
0.6–4.8×10^20 kg
|
2.6?×10^20
|
~4.5 and ~0.4 ×10^19 kg
|
Μέση πυκνότης
|
1.5? g/cm³
|
2.0 g/cm³
|
2.0 g/cm³
|
|
Περίοδος περιστ
|
> 8 h?
|
|||
άλβεδον
|
0.86 ± 0.07
|
<0.25?
|
0.10?
|
0.10?
|
Φαιν μέγεθος
|
18.7
|
- ΕΡΙΣ (νάνος πλανήτης)
Ανεκαλύφθη διαδοχικώς υπό των M. E. Brown (Palomar obs), C. A. Trujillo, D. L. Rabinowitz. Η τελική ονομασία
προέρχεται από την αρχαία θεά των διαφωνιών, Έριδα. Είναι μεγαλύτερη κατά
4-8% από τον Πλούτωνα (2397
χλμ.) και 27 φορές ογκωδέστερη κατασσόμενη μεταξύ των
νάνων πλανητών. Οι υπέρυθρες παρατηρήσεις αποκαλύπτουν εκεί την
επιφανειακή παρουσία παγωμένου στρώματος CH4 όπως εις τον Πλούτωνα και
Τρίτωνα. Ως προς το χρώμα η Έρις εμφανίζεται σχεδόν γκρί. Ο
δορυφόρος της Έριδος Δυσνομία ανεκαλύφθη το 2005 (10/9, Keck
obs-Hawai).
- 2004 XR190
Ανεκαλύφθη υπό Lynne Jones (Canada-France-Hawaii Telescope ). ΄Εχει τροχιά με μεγάλο
i=47° με σχεδόν κυκλική μορφή, επακόλουθα μιάς αγνώστου βαρυτικής ανακατωσούρας
στον σκεδαζόμενο δίσκο. (2004 XR190 wikipedia)
- 1996 TL66
- 1995 TL8
Ανεκαλύφθη υπό A. Gleason (Spacewatch). Την 5/10/2005 (HST)
ευρέθη ένας συνοδός με μάζα το 10% του πρωτεύοντος. (1995 TL8 wikipedia)
ΠΙΝΑΚΑΣ 6 SEDNA
90377
|
|
Ημερ.ανακαλ.
|
14/11/2003
|
αφήλιον
|
975.56 AU
|
περιήλιον
|
76.156 AU
|
Μέγας ημιάξων
|
525.86
|
εκκεντρότης
|
0.855
|
Περίοδος περιφ.
|
12,059.06 years
|
Μέση τροχ.ταχύτ.
|
1.04 km/s
|
Μέση ανωμαλ.
|
357.457°
|
Κλίσις
|
11.934°
|
Αναβ.σύνδεσμος
|
144.514°
|
argument
|
311.123°
|
Αριθ.δορυφόρων
|
|
διάμετρος
|
1,180–1,800 km
|
μάζα
|
8.3×10^20–7.0×10^21kg
|
Μέση πυκνότης
|
2.0? g/cm³
|
Περίοδος περιστ.
|
0.42 d (10 h)
|
άλβεδον
|
>0.2?
|
Φαιν μέγεθος
|
20.4 (Perihelic)
|
- Ανεκαλύφθη υπό M. Brown (Samuel Oschin telescope). Η ονομασία Sedna προέρχεται από μια θεά των θαλασσών της μυθολογίας των Εσκιμώων η οποία ζει κάτω από τον παγωμένο βυθό του Αρκτικού ωκεανού. Η Sedna ευρίσκεται έξω από την ζώνη Kuiper ,η δε απόστασίς της από τον ήλιο είναι το 1/10 αυτής του Νέφους του Oort ,δημιουργώντας υποψίες ότι πρέπει να ανήκει εις μια διαφορετική ομάδα ουρανίων σωμάτων. Αρχικώς υπετέθη οτι ανήκει εις κάποιο εξωτερικό τμήμα του Νέφους Oort πιθανώς λόγω αποκλίσεως της τροχιάς της. Ως πιθανή δε αιτία αναφέρεται η διασταύρωσις της τροχιάς της με ένα ογκώδες σώμα. Η επιφάνεια της Sedna είναι κοκκινωπή. Το χρώμα αυτό οφείλεται στη διάσπαση λόγω ραδιενεργείας των υλικών τα οποία ευρίσκονται εις την επιφάνειά της. Εκτιμάται δε, ότι απαντάται συχνά εις παρόμοια σώματα.
Όσον αφορά την ομάδα των Κενταύρων, πιστεύεται
ότι είναι αντικείμενα SDOs τα οποία εξέφυγαν κατευθυνόμενα εις τα ένδον του
ηλιακού συστήματος (κυρίως μεταξύ Κρόνου & Ουρανού) .
Ετέρα κατηγορία αποτελούν τα τροχιακώς αποκομμένα
SDOs Scattered-Extended objects. Έχουν περιήλια πολύ μακρύτερα του Ποσειδώνος,
αλλά με πολύ απομακρυσμένα αφήλια (Sedna) σε διαχωρισμό από τα Extended
scattered disc E-SDO με βραχύτερα αφήλια (Τυπικά παραδείγματα 2000 CR105
(αφήλιον 393.8 α.μ. -περιήλιον 44,1 α.μ.) , 2004 VN112 (αφήλιον 61,783 α.μ. –
περιήλιον 52,316 α.μ.)).
Οι επικρατέστερες εικασίες περί των τροχιών αυτών
υποθέτουν
α) βαρυτική διατάραξη από τυχόν διερχόμενο αστέρα
β) από ένα άγνωστο μεγάλο πλανήτη ή
γ) από έναν υποτιθέμενο συνοδό του ηλίου.
ΑΛΛΕΣ (ΕΞΩΗΛΙΑΚΕΣ) ΖΩΝΕΣ KUIPER
Έως προσφάτως (2006) έχουν αναγνωρισθή παρόμοιες
ζώνες Kuiper σε 9 αστέρες. Διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες Οι ευρείες ζώνες με
τυπικές διαμέτρους ~ 50 α.μ. και οι στενές (όπως η ημετέρα) διαμέτρων 20-30
α.μ. σχετικώς με ασαφή όρια. Ειδικές φωτογραφίεςτου διαστημικού τηλεσκοπίου
Hubble με κορωνογράφο (μαύρο κυκλικό πέτασμα το οποίο σκεπάζει την λάμψη
του κεντρικού αστέρος) αποκαλύπτουν σε ανφάς και προφίλ την ύπαρξη
παρομοίων ζωνών (HD139664, HD53143).
ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟ ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ( NEW
HORIZONS )
Η ιστορία για την NASA είναι αρκετά παλαιά. Εάν
ενθυμηθούμε την ανοησία των τεχνικών & επιστημόνων του voyager 1 , το έτος
1980 (12/11ου) κατά το ραντεβού με τον Κρόνο όπου είχε την χρυσή ευκαιρία να
επιταχύνει προς συνάντηση με τον Πλούτωνα στα επόμενα έτη, το έστριψαν τελικώς
προς τον Τιτάνα. Έν πάσει περιπτώσει όμως η αποστολή Pluto express η οποία
κατόπιν έλαβε την
ονομασία NEW HORIZONS αντιπροσωπεύεται από το ταχύτερο διαστημικό όχημα πού πέταξε ποτέ. Την 19/1/2006 (19,00,000ωρα UTC) ανεχώρησε απ’ευθείας με πρώτο προορισμό την καρδιά του
Πλουτωνείου συστήματος στις 14/6/2015. Εν συνεχεία αλλάζοντας πορεία κατά συνθήκες, θα προσεγγίσει άλλα 2-3 αντικείμενα της ζώνης (άγνωστα μέχρι στιγμής) έως το 2020. Με την εκτόξευση (πύραυλος φορέας Atlas V551 ύψους 59,7μ ) το βάρους 575 kgr διαστημόπλοιο ανέπτυξε την ιλιγγιώδη ταχύτητα των 21 χλμ/δευτ. (47.000 μίλια/ω) διασχίζοντας την απόσταση γής-σελήνης μόλις σε 9 ώρες ! 405 ημέρες μετά (τέλη Φεβρουαρίου 2007) επιτάχυνε συν 4 χιλ/δευτ με το πολύ χρήσιμο gravity assist του πλανήτου Διός προσεγγίζοντάς τον στα 2,27 εκατ.χλμ. (από το κέντρο του). Την ώρα κατά την οποία γράφεται αυτή η σελίδα και 893 ημέρες από την αναχώρησή της, η διαστημοσυσκευή με τα «σοφιστικέ» όργανα έχει διέλθει την τροχιά του Κρόνου ευρισκομένη στην απόσταση των 9,22 α.μ. από την γή. Εν αναμονή λοιπόν των γεγονότων !
ονομασία NEW HORIZONS αντιπροσωπεύεται από το ταχύτερο διαστημικό όχημα πού πέταξε ποτέ. Την 19/1/2006 (19,00,000ωρα UTC) ανεχώρησε απ’ευθείας με πρώτο προορισμό την καρδιά του
Πλουτωνείου συστήματος στις 14/6/2015. Εν συνεχεία αλλάζοντας πορεία κατά συνθήκες, θα προσεγγίσει άλλα 2-3 αντικείμενα της ζώνης (άγνωστα μέχρι στιγμής) έως το 2020. Με την εκτόξευση (πύραυλος φορέας Atlas V551 ύψους 59,7μ ) το βάρους 575 kgr διαστημόπλοιο ανέπτυξε την ιλιγγιώδη ταχύτητα των 21 χλμ/δευτ. (47.000 μίλια/ω) διασχίζοντας την απόσταση γής-σελήνης μόλις σε 9 ώρες ! 405 ημέρες μετά (τέλη Φεβρουαρίου 2007) επιτάχυνε συν 4 χιλ/δευτ με το πολύ χρήσιμο gravity assist του πλανήτου Διός προσεγγίζοντάς τον στα 2,27 εκατ.χλμ. (από το κέντρο του). Την ώρα κατά την οποία γράφεται αυτή η σελίδα και 893 ημέρες από την αναχώρησή της, η διαστημοσυσκευή με τα «σοφιστικέ» όργανα έχει διέλθει την τροχιά του Κρόνου ευρισκομένη στην απόσταση των 9,22 α.μ. από την γή. Εν αναμονή λοιπόν των γεγονότων !
Η αστροεφημερίδα της Έριδος έτους 2011
για intervals 15 ημερών
DATE
R.A
DEC mag
phase
| ang. CONST
======================================================== | 2011 01 01 | 01 37 46 | -04 20 54 | 18.65 | 1.000 | nan | 100.15 | Cetus | 2011 01 15 | 01 37 42 | -04 18 37 | 18.65 | 1.000 | nan | 86.27 | Cetus | 2011 02 01 | 01 37 48 | -04 14 51 | 18.66 | 1.000 | nan | 69.53 | Cetus | 2011 02 15 | 01 38 02 | -04 11 08 | 18.66 | 1.000 | nan | 55.92 | Cetus | 2011 03 01 | 01 38 22 | -04 07 03 | 18.67 | 1.000 | nan | 42.60 | Cetus | 2011 03 15 | 01 38 47 | -04 02 49 | 18.67 | 1.000 | nan | 29.85 | Cetus | 2011 04 01 | 01 39 24 | -03 57 46 | 18.67 | 1.000 | nan | 16.75 | Cetus | 2011 04 15 | 01 39 56 | -03 53 54 | 18.67 | 1.000 | nan | 13.70 | Cetus | 2011 05 01 | 01 40 33 | -03 50 06 | 18.67 | 1.000 | nan | 22.86 | Cetus | 2011 05 15 | 01 41 04 | -03 47 26 | 18.67 | 1.000 | nan | 34.54 | Cetus | 2011 06 01 | 01 41 37 | -03 45 13 | 18.66 | 1.000 | nan | 49.73 | Cetus | 2011 06 15 | 01 41 58 | -03 44 18 | 18.66 | 1.000 | nan | 62.50 | Cetus | 2011 07 01 | 01 42 15 | -03 44 17 | 18.66 | 1.000 | nan | 77.23 | Cetus | 2011 07 15 | 01 42 23 | -03 45 08 | 18.65 | 1.000 | nan | 90.19 | Cetus | 2011 08 01 | 01 42 22 | -03 47 09 | 18.64 | 1.000 | nan | 105.98 | Cetus | 2011 08 15 | 01 42 13 | -03 49 29 | 18.64 | 1.000 | nan | 119.01 | Cetus | 2011 09 01 | 01 41 53 | -03 52 53 | 18.63 | 1.000 | nan | 134.77 | Cetus | 2011 09 15 | 01 41 30 | -03 55 56 | 18.63 | 1.000 | nan | 147.46 | Cetus | 2011 10 01 | 01 40 59 | -03 59 24 | 18.63 | 1.000 | nan | 160.59 | Cetus | 2011 10 15 | 01 40 28 | -04 02 11 | 18.63 | 1.000 | nan | 166.52 | Cetus | 2011 11 01 | 01 39 51 | -04 04 56 | 18.63 | 1.000 | nan | 158.48 | Cetus | 2011 11 15 | 01 39 21 | -04 06 29 | 18.63 | 1.000 | nan | 146.36 | Cetus | 2011 12 01 | 01 38 52 | -04 07 16 | 18.63 | 1.000 | nan | 131.16 | Cetus | 2011 12 15 | 01 38 32 | -04 06 59 | 18.64 | 1.000 | nan | 117.45 | Cetus | 2012 01 01 | 01 38 17 | -04 05 26 | 18.64 | 1.000 | nan | 100.62 | Cetus |
Ephemeris computed by Dominic Ford, 03 July 2011.
ΕΙΝΑΙ Ο ΠΛΟΥΤΩΝ ΕΝΑΣ ΓΙΓΑΝΤΙΑΙΟΣ
ΚΟΜΗΤΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝ ;
Θα ήταν δυνατόν ο Πλούτων να ανέλαμπε ως ο
λαμπρότερος κομήτης της ιστορίας φωτίζοντας όλο τον ουρανό εάν υποθετικά
διήρχετο εντός της τροχιάς του Άρεως; Η συμπεριφορά και οι φυσικές διαδικασίες
είναι οι ίδιες με αυτές των κομητικών πυρήνων και οι διαστάσεις του είναι ~100
φορές μεγαλύτερες, η δε ταχύτης του εκτινασσομένου υλικού 100-1000 φορές
μεγαλύτερη. Είναι ένα εύλογο ερώτημα το οποίο γενικεύεται σε όλα τα μεγάλα μέλη
της ζώνης Kuiper.
Η πολύ μικρή έντασις της ταχύτητος διαφυγής (1/16
της γηίνης) στην επιφάνεια του Πλούτωνος δημιουργεί υποψίες ότι το CO, CH4 και
ρίζες N+ θα διαφεύγουν στο διάστημα εκπέμποντας κομητικό υλικό με ρυθμούς
διαφυγής 50-500 kgr/sec. Η απάντησις έγκειται φυσικά στον βαθμό αλληλεπιδράσεως
των σωματιδίων του ηλιακού ανέμου με τα εν λόγω αέρια. Τον Ιούλιο 2015
αναμένεται να διέλθει από την καρδιά του Πλουτωνείου συστήματος το
διαστημόπλοιο «Νέοι Ορίζοντες» εφοδιασμένο με λεπτομερέστατα όργανα με τα οποία
σύν τοίς άλλοις θα δώσει την απάντηση. Οι δύο βασικοί παράγοντες είναι ο βαθμός
διαφυγής των αερίων της Πλουτώνειας ατμόσφαιρας στο διάστημα σε συνδυασμό με το
υπάρχον (;) μαγνητικό πεδίο. Αν και ο ηλιακός άνεμος σε απόσταση >30 α.μ
είναι αρκετά ασθενής, εν τούτοις είναι δυνατόν να δημιουργηθεί εκεί μια
μαγνητόσφαιρα ή μαγνητική «φυσαλλίδα». Εάν ο ρυθμός της αποδράσεως των
διαφευγομένων αερίων μετρηθεί μεγαλύτερος από 50 kgr/sec ή 2 Χ 1027 μόρια/sec,
τότε ο Πλούτων ομοιάζει με κομήτη. Αντιθέτως εάν είναι μικρότερος, τότε τα
ηλιακά σωματίδια τουλάχιστον δημιουργούν ένα υποτυπώδες στρώμα ιονόσφαιρας γύρω
από τον πλανήτη..
Κατά κανόνα όμως, τα διαφεύγοντα αέρια κάτω από
την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας ιονίζονται δημιουργώντας μία μορφή
«ουράς» με διεύθυνση πίσω από τον πλανήτη, το μήκος της οποίας βεβαίως
διακυμαίνεται από την μορφή της τροχιάς του Πλούτωνος.
Το διαστημόπλοιο «Νέοι Ορίζοντες» με 2 όργανά
του, το SWAP (Solar Wind Around Pluto ),θα μετρήσει το ποσόν της διαταράξεως
του ηλιακού ανέμου και το PEPSSI (Pluto Energetic Particle Spectrometer Science
Investigation). ανιχνεύοντας τον βαθμό ιονισμού των διαφευγομένων αερίων.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
(1). Είναι αντιπροσωπευτικοί οι
κάτωθι Κένταυροι
1.1999 XS35 Έχει την μεγαλύτερη γνωστή e=0.947 με αποτέλεσμα να εισέρχεται εντός της γήινης τροχιάς στο περιήλιο (0.94 AU), ενώ το αφήλιο είναι πέραν του Ποσειδώνος>34 AU
2. 2005 VB123. Έχει κυκλική τροχιά e<0.01.
3. 2001 XZ255 Έχει το μικρότερο i<3°.
4. Τά μεγαλύτερα i >70°, έχουν ο Δαμοκλής, 2007 DA61, 2004 YH32
5. Ανάδρομα i<120° περιφέρονται οι 2005 JT50 και Διορέτσα 20461.
1.1999 XS35 Έχει την μεγαλύτερη γνωστή e=0.947 με αποτέλεσμα να εισέρχεται εντός της γήινης τροχιάς στο περιήλιο (0.94 AU), ενώ το αφήλιο είναι πέραν του Ποσειδώνος>34 AU
2. 2005 VB123. Έχει κυκλική τροχιά e<0.01.
3. 2001 XZ255 Έχει το μικρότερο i<3°.
4. Τά μεγαλύτερα i >70°, έχουν ο Δαμοκλής, 2007 DA61, 2004 YH32
5. Ανάδρομα i<120° περιφέρονται οι 2005 JT50 και Διορέτσα 20461.
(2). CCD( charge-coupled device)
μια πολύ μικρή πλάκα επάνω στην οποία ευρίσκονται διατεταγμένα έως και μερικά
εκατομμύρια στοιχεία ενός ημιαγώγιμου υλικού ευαισθήτου στο φως (συνήθως από
πυρίτιο) και χρησιμεύει για τη λήψη ειδώλων (φωτογραφιών και video). Όταν ο
ανιχνευτής εκτίθεται σε μια φωτεινή πηγή, σε καθένα απ’ αυτά τα στοιχεία
απελευθερώνονται ηλεκτρικά φορτία (ηλεκτρόνια) σε ευθεία αναλογία με τα φωτόνια
τα οποία πίπττουν επάνω στο στοιχείο. Μετά από την έκθεση στο φως, ο αριθμός
των συγκεντρωμένων ηλεκτρονίων στο κάθε στοιχείο καθορίζει τη φωτεινότητα του
αντιστοίχου σημείου επάνω στο μόνιτορ του Η/Υ με το οποίο είναι συνδεδεμένος ο
ανιχνευτής CCD Έτσι η φωτογραφημένη εικόνα ανασυντίθεται σημείο προς σημείο
στην οθόνη.
(3). διάμετρος 160 χλμ,
e=0,0654, αφήλιον 46.5925 AU.περιήλιον 40.8754 AU
(4). κομητικός πυρήν.
(5). με το νέο τηλεσκόπιο
Pan-STARRS (Panoramic Survey Telescope And Rapid Response System) ανοίγματος
1,8 μ αλλά με εύρος πεδίου 3°! – 1,4 δισεκατομμ.pixels/εικόνα, υπολογίζεται να
εντοπισθούν τουλάχιστον 100.000 Τρωικοί αστεροειδείς της οικογενείας Διός,
(έναντι 1800 γνωστών),
τουλάχιστον 20.000 αντικείμενα Kuiper, χιλιάδες μέλη Τρωικών ομίλων Κρόνου-Ουρανού-Ποσειδώνος, όπως και μεγάλος αριθμός Κενταύρων και κομητών.
τουλάχιστον 20.000 αντικείμενα Kuiper, χιλιάδες μέλη Τρωικών ομίλων Κρόνου-Ουρανού-Ποσειδώνος, όπως και μεγάλος αριθμός Κενταύρων και κομητών.
(6)
(84522) 2002 TC302, (26375) 1999 DE9 (38084) 1999 HB12 (60621) 2000 FE8 (69988)
1998 WA31 (119068) 2001 KC77
(7)
(15836) 1995 DA2
(8)
(126154) 2001 YH140
(9)
(119070) 2001 KP77, (118698) 2000 OY51
(10)
(95625) 2002 GX32
(11)
2001 QR322 2004 UP10 2005 TN532005 TO74 2006 RJ103 2007 RW10
ΧΡΗΣΙΜΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. ^ Dutch requests. Retrieved on 2007-06-01.
2. ^ S. ALAN STERN (1997). Collisional Erosion in the Primordial Edgeworth-Kuiper Belt and the Generation of the
30–50 AU Kuiper Gap. Geophysical, Astrophysical, and Planetary Sciences, Space Science Department, Southwest
Research Institute. Retrieved on 2007-06-01.
3. ^ a b c d e f g Audrey Delsanti and David Jewitt. The Solar System Beyond The Planets. Institute for Astronomy,
University of Hawaii. Retrieved on 2007-03-09.
4. ^ David Jewitt. Kuiper Belt Page. Retrieved on 2007-10-15.
5. ^ a b c d e Harold F. Levison, Luke Donnes (2007). “Comet Populations and Cometary Dynamics”, in Lucy Ann Adams
McFadden, Lucy-Ann Adams, Paul Robert Weissman, Torrence V. Johnson: Encyclopedia of the Solar System, 2nd,
Academic Press, 575–588. ISBN 0120885891.
6. ^ Craig B. Agnor & Douglas P. Hamilton (2006). Neptune’s capture of its moon Triton in a binary-planet
gravitational encounter. Nature. Retrieved on 2006-06-20.
7. ^ Gérard FAURE (2004). DESCRIPTION OF THE SYSTEM OF ASTEROIDS AS OF MAY 20, 2004. Retrieved on
2007-06-01.
8. ^ What is improper about the term “Kuiper belt”? (or, Why name a thing after a man who didn’t believe its
existence?). Retrieved on 2007-06-20.
9. ^ John Davies (2001). Beyond Pluto: Exploring the outer limits of the solar system. Cambridge University Press, xii.
Γιάννης Κολιόπουλος (2009)