Apollo 13 - Houston, We've Got A Problem



Apollo 13 - Houston, We've Got A Problem

Γιάννης Κολιόπουλος

Σαν σήμερα…

===========

'Η ἑκτόζευση τοῦ `Απὁλλωνος 13 με πλήρωμα τους Τζαίμς Λόβελλ-κυβερνήτη, Φρ΄.Χαίηζ-πιλότο σεληνακάτου «Υδροχόος» και τον Τ. Σουίγκερτ -πιλότο του διαστημοπλοίου «Οδύσσεια» ἔγινε κανονικὰ στὶς ΙΙ `Απριλἰου 1970 καὶ ὅλα ὲζελἰχθηκαν ὸμαλὰ κατὰ τὶς πρῶτες 56 ώρες τῆς πτήσεως, Ξαφνικὰ μἑσα ἀπὸ τὸ διαιστημικὸ χάος, ἀπὸ τὸ διαστημόπλοιο ποὺ βρισκόταν σὲ ὰπὁσταση 328 000 χλμ.ἀπὸ τὴ Γῆ,ἀκοὐστηκαν οἱ ἀκὁλουθες λίγες λέξεις:Αντιμετωπίζομε ἐδῶ κἀποιο πρόβλημỦ 'Αν καὶ οί ἀναφορὲς τῶν ἀστροναυτῶν γιὰ τὰ διαδοχικὰ στὰδια τῆς πτὴσεὡς τους χαρακτηρίζονται ἀπὸ τὸ ὰπἑριττο ῦφος τοις¦ ὡστὸσο, τὸ μήνυμα αὐτὸ ποὺ ῆρθε ἀπὸ τὸν 'Απὁλλωνα Ι3 δὲν προοιωνιζόταν κάτι καλό. Κατὰ τὶς 5ω 8π τῆς Δευτέρας Ι3 'Απριλίου Ι970 στὸ Κἐντρο Ελἑγχου τῶν Διαστημικῶν 'Αποστολῶν στὸ
Χιοῦστον μόλις πρὶν ἀπὸ λίγα λεπτὰ ἐπὶ τῶν πληροφοριῶν ἀξιωματικὸς εἶχε ὰναγγεἰλει στὸ κοινὸ ὅτι οἱ ἀστροναῦτες ἑζακολουθοῦσαν νὰ ᾶπομακρὐνωνται ἀπὸ τὴ Γῆ μὲ ταχύτητα 978,9μ. τὸ δευτερόλεπτο, ὰκριβῶς σύμφωνα μὲ τὸ πρόγραμμα. Τὸ μεγαλο ρολόι έδειχνε ὅτι εἶχαν περάσει 55 ώρες καὶ 55 λεπτὰ ἀπὸ τὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία εῖχε γίνει ἐκτὁζευση ἀπὸ τὸ σεληνοδρὸμιο τοῦ Ακρωτηρίου Κέννεντυ στὴ Φλωρίδα.Μιὰ ὁμάδα ἀπὸ τὸ προσωπικὸ τῶν ὲλεγκτῶν ὑπὸ τὸν διευθυντὴ τῶν πτήσεων Τζὴν Κρὰντς, ἔναν τέως πιλότο δοκιμιιστὴ ᾶεροπλὰνων, ῆλικίας 36 ἐτῶν, είχε συμπληρώσει Ι0ωρη ὑπηρεσἰα καὶ περίμενε τοὺς ἀντικαταστάτες της.
'Η ὲκτόζευση, ὁποία σημείωνε τὴν ἀρχὴ τῆς τρίτης στὴν ἱστορία ὲπανδρωμἑνης διαστημικῆς πτήσεως μὲ σκοπὸ τὴν ὰπὸβαση ἀνθρώπων στὴ Σελήνη, ὲξελισσὁταν μέχρι ἑκεἰνη τὴ στιγμή μὲ τέλεια σχεδὸν ὲπιτυχἰα. 'Ο κολοφὡν τῆς ὲπιτυχίας ἀναμενὸταν να ὰρχἰση ϋστερα ἀπὸ 48 ῶρες,ὅταν οἱἀστροναῦτες,ὅπως ὰναμενὁταν, θὰ γίνονταν ὁ πέμπτος καὶ ὁ ἔκτος ἀπὸ τοὺς ὰνθρὡπους ποὺ θὰ ιὶποβιβάζονταν στὴ Σελήνη. Σχεδὸν ὅλοι ὅσοι δὲν εϊχαν ὑπηρεσἱα είχαν φύγει ἀπὸ τὸ Κέντρο 'Ελέγχου τῆς Αποστολῆς.  Μέσα σὲ λίγα λεπτα ἀπὸ τὴ στιγμη που έφτασε ἀπὸ τὸ διαστημόπλοιο ὁ ὑπαινιγμὸς ἑκεῖνος τῶν ὰστροναυτῶν, οί ἑλεγκτὲς, παρακολουθοῦντες τους δείκτες τῶν συσκευῶν που εἶχαν μπροστα τους, δὲν άργησαν νῦ αντιληφθοῦν ότι τὸ πρὁβλημα ποὺ ἀνἑφεραν οί αστροναῦτες ῆταν πολὺ σοβαρὸ. Σχεδὸν ταυτόχρονα τὴν ἴδια διαπίστωση έκαμαν καὶ οἱ τρείς αστροναῦτες .Τὸ συστημα παραγωγης ὴλεκτρικοῦ ρευματος τοῦ διαστημοπλοίου παρουσίαζε βλαβη. Παραλληλα τὸ κυριο απόθεμα οξυγόνου αρχισε νὰ ἐλαττὡνεται, προφανώς λογω διαρροῆς.Τὸ νερὁ,υποπροϊὸν τῆς παραγωγης ἡλεκτρικοῦ ρεύματος, που ῆταν απαραίτητο για πιοσιμο, για μαγείρευμα καὶ για την ψύξη τῶν συσκευών του διαστημοπλοίου, ἀναπὸφευκτα δὲν θα ἑπαρκοῦσε για ὁλόκληρη τὴι·πτἡση. Σὲ όλο το διαστημα τῶν 87 ὡρῶν ποὺ ακολουθησαν οἱ τρείς ιὶστροναῦτες πἀλαιψαν μὲ ἑπιδεξιὸτητα καί μὲ ἑπιμονὴ για νὰ σώσουν τη ζωη τους καί όλος ὁ κόσμος συμμερίστηκε την ανησυχία καί την ὑπερὲνταση ἀπὸ τὴν αγωνία τῶν ὡρῶν αὐτῶν. Ηταν μια μοναδικη στην ἱστορία
κατασταση ὲκτακτου ὰναγκης. Στὴν προσπάθεια αυτή συμμετεῖχαν τουλαχιστον Ι0 χωρες. Στον Νότιο Εἱρηιπκὁ ένας στόλος περισυλλογῆς απο πολεμικὰ πλοῖα τῶν ΗΠΑ με 8000 ανδρες περίπου ήταν έτοιμος νὰ σπεὐση δπου παρίστατο ανάγκη. Δεκατρία κράτη προσφέρθηκαν να βοηθήσουν μὲ αποστολή πλοίων τουςαν οί ἀστροναῦτες προσθαλασσὡνονταν σὲ περιοχή πέρα ἀπὸ τήν ακτίνα δρασεως τοῦ αμερικανικοῦ στὸλου περισυλλογῆς. Διαφοροι σταθμοί παρακολουθήσεως και τηλεπικοινωνιών, καθὡς καὶ αεροπλανα συμβαλανε στή διατήρηση ήλεκτρονικῆς ἐπαφῆς μεταξυ του Κὲντρου'Ελὲγχου καὶ τῶν ναυαγῶν τοῦ Διαστήματος. Τὸ κλειδἱ όμως της υποθέσεως για τὴ σωτηρία των ὲπιβατῶν τοῦ Απὸλλωνος» Ι3 ἀπὸ τη δυσκολη θεση τους ήταν παντοτε στα χέρια τοῦ Κεντρου 'Ελέγχου τῆς-'Αποστολῆς. Απὸ κεῖ θα προερχὁταν η τεχνική καθοδήγηση τὴν ὁποία χρεια-
ζονταν οἱ ἀστροναῦτες. 
 Μεταξυ τῶν Ι000 περίπου ἀνδρῶν και γυναικῶν που υπηρετοῦν ἐκεῖ συγκαταλἑγονταν και οί ὲπιστήμονες καὶ οἱ μηχανικοί οἱ δποῖοι έλαβαν μέρος οτα σχεδια καί τήν κατασκευή τοῦ διαστημοπλοἱου . 'Ολοι αὐτοί ήταν ὲντελῶς ἐνήμεροι για τὶς περίπλοκες λειτουργίες όλων τῶν ἑξαρτηματων του,ποἰ› υπερβαίνουν σὲ ὰριθμὸ τὰ 3 ἑκατομμυρια. Επἱ πλὲον
στὸ Κεντρο ῦΕλἐγχου βρίσκονταν κι ὲκεῖνοι οἱ ὸποῖοι κατήρτισαν τὸ σχεδιο τῆς πτήσεως του Απόλλωνος» 13. Αὑτοἱ ήταν κάτοχοι τῶν περίπλοκων θεωριων τῆς ουρανίου μηχανικῆς, στὶς ὁποῖες θἄπρεπε νὰ προσφὐγουν γιὰ να ὁδηγήσουν και νὰ συγκρατήσουν τὸ ὰναπηρο δχημα μέσα στοσωστο διαδρομο προς τῆ Γῆ. "Ενα πλῆθος ἀπὸ ηλεκτρονικες συσκευες ὲπὲτρεψε στους τεχνικους τοῦ Κὲντρου 'Ελέγχου να ὲκτελεσουν ταχιστα μυριαδες υπολογισμους, οἱ ὁποῖοι χρειαζόταν να γίνουν για να προσδιοριστοῦν οί χρόνοι
καί οἱ διευθυνσεις κατὰ τις πυροδοτήσεις τῶν κινητήρων τοῦ σκάφους. Χειρισμοί, οί ὁποῖοι ποτὲ ως τώρα δεν εἶχαν δοκιμαστῆ κατα τὶς διαστημικὲς πτήσεις, χρειάστηκε να ἑκτελεσθοῦν τωρα από τὸν 'Απόλλωνα 13 για να τοῦ δοθῆ ἡ δυνατότητα να βρῆ τὸν δρόμο τῆς ἑπιστροφῆς του στὴ Γη.  Σὲ συσκέψεις ἀπὸ ὰβυσσαλἑες αποστάσεις οἱ ἀστροναῦτες  καὶ οἱ τεχνικοἰ του Κέντρου Ελέγχου ανέλυσαν τἱς τεχνικὲς δυσκολίες καί ὲπινὁησαν τρόπους ὑπερπηδήσεως ή παρακαμψεως αὐτῶν.  Στὸ μεταξὺ μιὰ νέα ὁμάδα ὲλεγκτῶν τῆς πτήσεως ὑπὸ τὸν διευθυντή πτήσεως Γκλυν Λαννεϋ, 33 ἐτῶν, έναν απο 12ετίας βετεράνο τῆς ΝΑΣΑ, ανέλαβε υπηρεσία σε ὰντικατασταση τῆς ἑξαντλημὲνης ἀπὸ τήν κούραση ομαδας τοῦ Κραντς.  Μιὰ σειρὰ ἀπὸ πολύπλοκες ενέργειες διασὡσεως ἄρχισε νὰ εκτυλίσσεται μπροστα στους ακροατἑς καὶ θεατες σὲ ὁλόκληρο τον κοσμο, σαν ἔνα πραγματικο δράμα. Πιθανῶς ποτὲ ως τώρα τόσοι πολλοί ανθρωποι σὲ ολόκληρο τον κόσμο δἑν'πὲρασαν ταυτοχρονα μια τετοια δοκιμασία ἑνωμἑνοι με κοινὰ αἰσθήματα οἴκτου και αγωνίας. 'Ο παπας Παῦλος ΨΙ στη Ρώμη καί ὁ πρωθυπουργός τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας Αλεζὲι Κοσυγκιν στή Μόσχα διατυπωσαν ταυτόση μες ἑλπίδες. Οἱ ”Αραβες συγκεντρώθηκαν στα τεμἑνη. Οἱ Ισραηλίτες ἀνέπεμψαν προσευχὲς στὸ Τεῖχος τῶν Δακρυων. 'Η αλληλεγγύη αναμεσα στή διαστημική κοινοτητα στὸ Χιοῦστον ἑκδηλὡθηκε ακόμα στενὡτερη. Οἱ σύζυγοι τῶν ἄλλων ἀστροναυτῶν ὲπισκὲφθηκαν στα σπίτια τους τὶς συζύγους τῶν Λόβελ και Χεηζ καί ἀπὸ εἰδικὰ μεγάφωνα, συνδεδεμένα μὲ τὸ
Κέντρο 'Ελέγχου, παρακολουθοῦσαν τὰ γινόμενα. Στο μεταξυ οἱ τρεῖς επιβάτες τοῦ Απολλωνος Ι3 διἑσχισαν τὸ Διαστημα μὲ τὴ βοήθεια τῶνσυναδέλφων τους τοῦ Κέντρου `Ελεγχου, ἑπισπευδοντες τὴν επιστροφή τους στη Γῆ. Χωρις νὰ κανουν πιὰ χρήση τοῦ κυρίου συστήματος προωθήσεως τοῦ οχήματός τους, οἱ ἀστροναῦτες κατόρθωσαν νὰ κυβερνήσουν μὲ ακρίβεια τὸν 'Απόλλωνα» Ι3, ἀφοῦ ἔθεσαν σὲ λειτουργία τὸν κινητήρα που προοριζὁταν να χρησιμοποιηθῆ ὅταν ή σεληνακατος θα ἑπιχειροῦσε την προσσεληνωση. Μὲ προσεκτική καταναλωση και αυτοσχεδιασμους επιτεύχθηκε σημαντική οίκονομία στὸ ὑπολειφθὲν αναλώσιμο υλικό (οξυγόνο, ἡλεκτρικο, νερο και χημικό εἴδη καθαρισμου τῆς
ατμοσφαἰρας), σὲ τρόπο ῶστε νὰ ἑπαρκεση μέχρι τὸ τελος τῆς πτήσεως. Αὺτὴ ηταν μια ἀπὸ σειρα παρόμοιων ἑντολῶν γιὰ τὴν αντιμετώπιση τῆς ὰνωμαλίας ποὑ προκάλεσε ἡ έκρηξη τῆς ὐπ' ἀριθμὸν δύο αποθήκης ὁζυγονου.'Ασφάλεια, μέσα στὰ βαθη τοῦ Διαστήματος,ὅπου δὲν μπορεῖ να φανταστῆ κανείς κανένα τρόπο προσπελασεως τῶν ἀστροναυτῶν, σημαίνει ἑξασφαλιση τοῦ πλεονασμοῦ τῶν μἑσων. 'Αν καποιο σὑστημα ζωτικῆς σημασίας ὑποστῆ βλαβη, πρέπει νὰ ὑπαρχη τουλάχιστον ἔνα ἄλλο τὸ ὁποῖο να τὸ αναπληρὡση στην ἴδια λειτουργία, Τὸ πλεοναζον μέσον στην περίπτωση της ὐπ' ἀριθμὸν δύο αποθήκης ὁξυγόνου ῆταν ἡ ὑπ' αρ. ἔνα αποθηκη. Ωστὁσο ὅμως τα προειδοποιητικὰ φῶτα :έδειχναν ὅτι καἱ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ὰποθηκη τὸ ὁξυγὁνο άρχισε νὰ ὲλαττὡνεται, πιθανώς ἐπειδὴ ξἑφευγε ἀπὸ καποια βαλβίδα ή συνδετικὸ ὰγωγὸ ὁ ὁποῖος ῦπὲστη βλαβη ἀπὸ τεμαχια τῆς ἐκραγείσης αποθήκης ποὺ πετοῦσαν στὸ Διαστημα. 'Η σεληνακατος, ποὺ εἰχε ὰποστολὴ νὰ αποβιβάση τοὺς δύο ιὶστροναῦτες στὴν' ἑπιφέινεια της Σεληνης, ἑδἐησε νὰ γίνη τὸ ἑνδιαίτημα τους, οπου θα ἑζασφέιλιζαν ατμόσφαιρα καὶ καταλληλη
θερμοκρασία. 'Αραγε θα ὑπῆρχε ἐκεῖ ὰρκετὸ ὁξυγὁνο για να αναπνεύσουν. φάρμακα γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῆς ἀτμοσφαἱρας, ηλεκτρικὁ ρεῦμα γιὰ τὴ λειτουργία τῶν συσκευῶν καὶ νερὸ γιὰ τὴν ψύξη διαφόρα·ν μηχανημάτων καὶ για πιὸσιμο μέχρι τέλος του ταξιδίου ἑπιστροφῆς στὴ Γῆ;  ὁταν γιὰ τη διοχὲτευση ὁζυγὁνου στὶς διαστημικἑς στολὲς τῶν ἀστροναυτὡν ποὺ θὰ ἀποβιβὰζονταν στη Σεληνη, ζεδιπλὡθηκε τώρα μέσα στὴ σηραγγα γιὰ τη διοχέτευση ὁζυγὸνου ἀπὸ τη σεληνὰκατο στὸ τμημα διακυβερνησεως, ὅπου βρισκόταν ὁ Σουἱγκεοτ. Δίχως ὴλεκτρικὸ ρεῦμα οἱ 566 διακὸπτες τοῦ τμη-
ματος διακυβερνησεως,τὰ 71 φῶτα,τὰ 24ὲπιστημονικὰ όργανα κτιἰ οἱ 40 μετρητὲς ήταν ὰδὐνατο να λειτουργήσουν, όπως ἑπἱσης καὶ τὰ εὐαίσθητα
συστηματα πλοηγησεως καὶ κατευθὑνσεως. Οἱ ἀστρονπῦτες μετέφεραν τὁτε τὸ σύστημα ὸδηγήσεως ἀπὸ τὸν ὴλεκτρονικὸ ῦπολογιστη τοῦ τμηματος διακυβερνησεως στὸν ὑπολογιστη τῆς σεληνακιὶτου, ᾶν καὶ αὐτὸς είχε κατασκευασθῆ μὲ σκοπὸ νὰ χρησιμοποιηθῆ μόνο γιὰ τοὺς χειρισμοὺς ποὺ
θὰ χρειαζόντουσαν γιὰ, την προσσελὴνωση, καὶ ὅχι γιὰ τὸ ταξίδι στὸ ἀπὑθμενο Διάστημα. οπως
δήλωσε ἀργὸτερα ὁ Λὸβελ, ή ἐπιτυχὴς αὐτὴ μεταφηρὰ ὑπῆρξε τὸ πρωτο ορόσημο  τῆς επιστροφής μας. Διάφορες συζητησεις μεταζὺ τῶν ὲμπειρογνωμόνων τοῦ Κέντρου 'Ελέγχου καὶ συσκέψεις μεταξὺ αὐτῶν καὶ τοῦ πληρώματος , κατέληξαν σὲ διάφορες λύσεις. Τελικὰ υἱοθετηθηκε ἡ ἀκὁλουθη τακτική. Τὸ διαστημόπλοιο διατελ οῦσε ῆδη ὑπὸ την ὲπἰδραση τῇ;ς σεληνιακῆ; ἑλξεως.  οί ὰστροναῦτες μετὰ :ὶπὁ συζητησεις μὲ τὸ Κέντρον Ελὲγχου, ὰφὲθηκε τὸ όχημα νὰ συνεχἱση την πορεία του γύρω ἀπὸ τη Σεληνη καὶ κατόπιν μὲ κατανάλωση πολὺ λιγὸτερης ἑνεργεἰας νὰ ύποστῆ ὲλαφρὰ μόνο ώθηση ποὑ θὰ τὸ ἔθετε ὑπὸ τὴν ἑπἱδραση της γηίνης ἔλξεως, η ὁποία θὰ τὸ ἑσυρε πίσω στη Γῆ. Γι αὐτὸ θὰ χρειαζόταν μικρη μόνο
πυροδότῆση τοῦ κατάλληλου κινητηρα.Στὸ μεταζί συντρἰμματα τῆς ἑκραγεἱσης ἀποθήκης ποὺ πετοῦσαν ἑζω ἀπὸ τὰ παράθυρα τοῦ διαστημοπλοίου ὲκαναν ὰδὑνατη τη σκὁπευσ·η ἀστἑρων γιὰ την πλοήγηση τοῦ σκάφους. Γιὰ πρώτη φορά στην ἱστορία θὰ ἑχρησιμοποιεῖτο ὁ κινιττἡρας τῆς σε).ητ·σκὰτου γιὰ την  πορεία τοῦ βασικοῦ διαστημοπλοἱου  Καθως τὸ διαστημόπλοιο παρἑκαμπτε το αόρατο από τη Γῆ ῆμισφαίριο της Σεληνης σὲ
απόσταση 262000 χλμ. από τὴν ἑπιφανεια της καί ἑνῶ λόγω της παρεμβολῆς της Σεληνη.ς είχε διακοπη καθε τηλεπικοινωνιακη ἑπαφὴ μὲ τὴ Γῆ, ὁ ανώτατος όροφος τοῦ πυραὐλου που κινοῦσε τὸ όχημα επεσε καί συνετρίβη πανω στη σεληνιακὴ ἐπιφανεια. Αυτό, ὅπως αλλωστε καί ἑπιδιωκόταν,προκάλεσε ἔνα σεισμὁ στη Σεληνη, γεγονὸς ποὺ αποτέλεσε τὸ μόνο ἑπιστημονικὁ πείραμα ποὺ ἑκτελἐστηκε απο τὸν'Απόλλωνα Ι3 στη Σεληνη. Τα κύματα κροὐσεως από τὴν πτωση προκάλεσαν δόνηση μεγαλης ὲκτασεως τῆς σεληνιακῆς ὲπιφανείαε, σαν να επρόκειτο για ἑκρηζη ἔντεκα τόννων δυναμίτιδος. 'Η δόνηση αὐτὴ ὲπἑδρασε πανω στὸ σεισμόμετρο που ἑγκατασταθηκ πανω στην σεληνιακη ὲπιφανεια τὸν Νοέμβριο 1969 από τους ἑπιβατες τοῦ 'Απὁλλωνος» 12. Κατα την ανάδυση τοῦ διαστημοπλοίου από τὸ
αλλο χείλος τοῦ σεληνιακοῦ δίσκου οί αστροναῦτες προέβησαν σὲ νέα πυροδότηση τοῦ κινητηρα της σεληνακατου για να ἑπιταχυνουν τὴν ἑπιστροφη τους στη Γῆ. “Η πυροδότηση αὐτὴ,που έγινε κατα τἱς 4ω 41π στὶς Ι5'Απριλίου (μετα 79ω Ζ8π από τη στιγμη τῆς ὲκτοξεὺσεως) ελαττωσε τὴ διαρκεια τοῦ υπόλοιπου ταξιδίου τῆς ἑπιστροφῆς κατα μία περίπου, ημερα, δηλ. σὲ κατι περισσότερο από 2,5 μέρες. 'Εν γνωσει πια τοῦ ότι δ κινητηρας τοῦ θαλαμου καθόδου τουΥδροχόου» λειτουργοῦσε κανονικα καί ότι θα ἡταν σὲ θέση να ὲπαρκἑση για την προώθηση ὁλοκληρου τοῦ οχήματος, τα πνευματα, τόσο μέσα στὸ διαστημόπλοιο όσο καί στὸ Κέντρο 'Ελεγχου, αναπτερωθηκαν σημαντικα. "Αν η καταναλωση τῶν ὲφοδίων γινόταν ἔτσι ῶστε να ἑπαρκἑσουν μέχρι τέλους τῆς πτησεως, ἡταν πια φανερό


ὅτι -οἱ αστροναῦτες θα μποροῦσαν να αντέξουν στη δοκιμασία.'Ωστόσο, ὁ ἔλεγχος της πορείας ποὺ ἑπακολουθησε απέδειξε ὅτι ἡ ὲπιταχυνση που δόθηκε είχε τοποθετήσει' τὸ ὅχημα σὲ καπως ἐσφαλμὲνη τροχια¦ ποὺ θα τό ὁδηγοῦσε περίπου Ι50 χλμ. Μακρια από τη Γ ῆ, ὅπου τὸ διαστημόπλοιο θα αποστρακιζόταν απο τὴ γηινη ατμόσφαιρα καὶ θα ἑκσφενδονιζόταν πρὸς τὸν 'Ηλιο σὲ ἑλλειπτικη τροχια  μεγαλης ἐκκεντρότητας.  Χρησιμοποιόντας την όρἰζουσα τη; Γη; (δη).. τη γραμμη που χωρίζει τὸ φωτεινὸ από τό σκοτεινὸ ημισφαίριό της καί τόν ”Ηλιο ως σημεῖα αναφορας οί ἀστροναῦτες θα μποροῦσαν να κατευθυνουν τὸ σκαφος τους μὲ ακρίβεια αναλογη προς την απαιτούμενη πυροδότηση τοῦ κινητηρα. Το Κεντρο 'Ελέγχου, αφοῦ ὐπολόγισε με τους η).εκτρονικοὑς ὑπολογιστὲς πόσων μοιρῶν επρεπε να είναι ἡ σχετικη γωνία, διεβίβασε ραδιοφωνικῶς τὸ ὲζαγομενο στὸν `Απόλλωνα» Ι3. Τότε ό Λὁβελ, ακολουθώντας τη ληφθείσα όδηγία, ἑστρεψε τὸ όχημα κατα τη δοθείσα γωνία καί αμεσως ὁ "Ηλιος έλαμψε δια μέσου τοῦ παραθυρου τοῦ σκαφους ακριβώς στο προσδιορισμἑνο από το Κέντρο 'Ελέγχου σημεῖο του διαστημοπλοίου. 'Η διόρθωση ποὺ ἔγινε στὴν προσέδωσε   τη δέουσα ταχυτητα στις Ι6ω 3Ιπ  στὶς Ι6 Απριλίου, δηλ. 105 ωρες καὶ Ι8 λεπτα.από την αρχη της πτήσεως. *Αλλη ὲλαφρα διόρθωση τῆς πορείας κατα τίς Ι2ω 5Ζπ στις 17'Απριλίου, δηλ. 5ω ί5π πρίν από την προβλεπόμενη στιγμὴ τῆς προσθαλασσὡσεως, ώθησε το διαστημόπλοιο σὲ ακριβῆ τροχια για τὴν·ἑπα-
νείσοδο στη γηινη ατμόσφαιρα. .Οἱ αστροναῦτες ὲργαστηκαν ἑντατικα για πολλὲς ῶρες απο τὴ στιγμη ποὺ αρχισε η κρίσιμη κατασταση, καί τὸ Κέντρο 'Ελέγχου αρχισε να σκἐπτεται μηπως η κοπωση τους θα ἐμεἰωνε τὴ δραστηριότητα τους κατα τίς τελευταίες φασεις τῆς πτήσεως. Γ ι αυτό τοὐς συμβουλευσε ν' αναπαυθοῦν ἐκ περιτροπῆς, δηλ. ἑνας να αναλαβη τη διακυβέρνηση τοῦ σκαφους ἑνω ὁ αλλος η καὶ οἱ
δυὸ ἄλλοι θα κσιμόντουσαν μέσα στὸ τμημα διακυβερνησεως. Τὸ τμημα διακυβερνησεως όμως μὲ την πτωση της τάσεως τοῦ ὴλεκτοικοῦ ρεύματος είχε καταντησει κυριολεκτικα ψυγεῖο, γιατὶ η θερμοκρασία του εῖχε πεσει κατω από τὸ ἀνεκτό. “Αν και φοροῦσαν τα βαρια υποδήματα με τα ὁποῖα θα' αποβιβαζονταν στη Σεληνη και διπλα ἑσὡρουχα, δεν μπόρεσαν να κοιμηθοῦν
μέσα στὸ τμῆμα διακυβερνησεως καί τελικα αποφασισαν να ζαρὡσουν μεσα στη στενὁχωρη σεληνακατο_ ὅπου ὑπῆρχε χωρος μόλις για δυὸ ἀνθρὡπους.  
Για να ἑξοικονομὴσουν τα λιγοοτα ἑφοδια του οχήματος οἱ ἀστροναϋτες περιόρισαν τη χρηση τῶν ὰναλὡσιμων εἰδῶν στὸ ἑλαχιστο. Γι'αυτό ἑσβηναν τα φῶτα όταν δὲν χρειάζονταν καὶ ἔμεναν στο σκοτάδι, Επἱ πλἐον ἑρὐθμισαν τό σύστημα τηλεπικοινωνίας ἔται ώστε να καταναλἰσκεται ὅσο τὸ δυνατο λιγότερο ὴλεκτρικὸ ρευμα,αν και αὑ'τὸ ἑπἑφερε σημαντικη αλλοίωση της
Φωνῆς-"Ενα αλλο σοβαρό πρόβλημα ηταν και τό ἑξης. Καθε ὲκπνοη πρόσθετε διοξείδιο του ᾶνθρακος στην ατμόσφαιρα τοῦ διαστημοπλοἱου. Τὸ αέριο αυτό μπορεῖ να ἔχη δυσάρεστα ὰποτελὲσματα.στη δραστηριότητα τῶν ὲπιβατῶν τοῦ ὸχηματος καὶ σὲ μεγαλες ποσότητες μπορει να εἰναι θανατηφόρο. Κανονικα η ατμόσφαιρα μέσα στὴ σεληνακατο καθαριζεται μὲ ηθμους ῦδροζειδἱου τοῦ λιθίου. °Η ποσότητα ομως τοῦ ἑφοδιου αὑτοῦ μέσα στη σεληνἀκατο προοριζὸταν μόνο για τοὺς δυὁ ἑπιβἀτες της και ηταν ὰνεπαρκης για τρεῖς ανθρὡπους μέχρι τό τέλος της πτησεως.Απὸ την ἄλλη μερια οἱ ὴθμοἰ που υπηρχαν μέσα στο τμημα διακυβερνἡσεως δὲν ηταν καταλληλοι για χρηση μἐσα στὴ σεληνακατο. Οἱ αστροναῦτες κατόρθωσαν νὰ αυτοσχεδιάσουν ἔναν τρόπο αποκαταστασεως τῆς ἑπικοινωνἱας μεταζὑ τμηματος διακυβερνἡσεως καὶ σεληνακατου καὶ ἔτσι ἔλυσαν ἑπιτυχῶς τὸ πρόβλημα τοῦ καθαρισμοῦ της ὰτμοσφαἰρας. Τὸ τελευταίο πρόβλημα ηταν πῶς να ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὸ τμημα υπηρετησεως,ποὺ είχε υποστῆ τη βλαβη, και τη σεληνακατο, που ἔσωσε τη ζωη τους, ἔτσι ώστε τὸ τμημα διακυβερνησεως να μπη στη γὴινη ατμόσφαιρα χωρὶς νὰ είναι παραφορτωμἑνο. Τὸ πρόβλημα συνίστατο στὸ πῶς θα μποροῦσαν να ιὶπαλλαγοῦν ὰπὁ τὸ τμημα υπηρετησεως χωρίς να θέσουν σὲ λειτουργία ὁποιοδηποτε ἀπὸ τα συστηματα προωθησεὡς του, όπως θὰ γινόταν ὑπὸ ὁμαλὲς συνθηκες. Οἱ εἰδικοἱ του Κέντρου Ελέγχου ἑφοβοῦντο μηπως αὐτὸ μὲ τη βλαβη που ειχε ῦποστῆ προξενὴση ζημια η προσκρουση πανω στὸ τμημα διακυβερνησεως, ακόμη καὶ αν οἱ ανασχετικοἰ πύραυλοι του ήταν ακομη σὲ θὲση νὰ λειτουργήσουν κανονικα. Τελικα ὁ αποχωρισμὁς ἐπιτεὐχθηκε ὡς ἑξης: ό Λόβελ 'έθεσε σὲ λειτουργία τὸν κινητηρα, ὁ ὁποῖος ώθησε τὴ σεληνόικατο καὶ τὸ τμημα διακυβερνησεως πρὸς τὴ διευθυνση τοῦ τμηματος υπηρετησεως. Ταυτόχρονα ό Χἑης πυροδότησε τὸ σύστημα τῶν συνδετὴ ρων καὶ ὲλευθἐρωσε τὸ τμημα ῦπηρετησεως. Στὴ συνέχεια ό Λὁβελ ᾶνέστρεψε τὴ διευθυνση προωθησεως καὶ μῦ αὑτὸν τὸντρόπο απομακρύνθηκε από το τμῆμα ῦπη ρετησεως. Καθὡς αὐτὸ απομακρυνὁταν οί ᾶστροναυτες κατόρθωσαν να τὸ δοῦν για πρώτη φορα ἀπὸ τη στιγμη της ὲκρηζεως. 
 *Εγινεπραγματιπὴ καταστρ0φή, είπε ὁ Λοβελ, λείπειὁλόκληρη ή πλευρα τοῦ ὅχήματος». Καὶ ὁ Χἑηζ πρόσθεσε: «Είναι απίστευτο /».'Ενα ἔλασμα από
αλουμίνιο, μήκους 4,5 μ.,ποὑ ἑκαλυπτε τη μια πλευρα του τμηματος υπη ρετησεως, ειχε αποσπασθῆ. Σὐρματα καὶ συντρίμματα ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ ἄνοιγμα. Οἱ ἀστροναῦτες φωτογραφησαν τὸ κατεστραμμὲνο όχημα για νὰ μπορέσουν οι αρμόδιοι ἑμπειρογνὡμονες να βρουν ἑνδεἰζεις γιὰ τὴν αἰτἰα τοῦ δυστυχήματος ἀπὸ την ἑζἑταση τῶν φωτογραφιῶν.Τώρα πια ήταν καιρος να ὰπαλλαγοῦν καὶ από τη σεληνακατο. Γι" αὐτὸ οἱ ὰστροναῦτες διὰ μὲσου της σηραγγος πέρασαν ἀπὸ τὴ σεληνακατο στὸ τμημα διακυβερνησεως, ζὲσταναν τους προωθητῆρες του, Ξἐβαλαν παλι σὲ λειτουργια τὸν ἡλεκτρονικό υπολογιστη του καὶ ἑπαναφόρτισαν τους συσσωρευτἐς του μὲ ρεῦμα από τη σεληνακατο. Κατόπιν ἔκλεισαν την καταπακτη τῆς σηραγγας, ὲλευθἑρωσαν τοὺς συνδετῆρες καἱ ἡ πίεση τοῦ αέρος μέσα στη σήραγγα ιὶπὡθησε τη
σεληνακατο.


'Οπως είπαν οἱ ἀστροναἴχιες, ἡ Γῆ φαινόταν να ἔρχεται πρὸ; αὐτοὺς σαν ταχεἰα ᾶμοξοστοιχια. Τὸ διαστημόπλοιο ηρθε σὲ πρώτη ὲπαιρὴ μὲ τὴ γηινη ατμόσφαιρα σὲ όνος Ι20 0()0 χλμ. 'Η ταχύτητα του αρχισε βαθμιαῖα να ἐλαττὡνεται από την τριβη τοῦ αέρα, ἐζ αἰτίας τῆς οποίας η κυρτὴ αντιθερμικὴ ασπίδα του ἑρυθροπυρὡθηκε καὶ κατόπιν λευκοπυρὡθηκε καὶ ἡ θερμοκρασία ανέβηκε στοὺς 2700" Κελσίου.Μἑσα στὸ τμημα” διακυβερνησεως τὸ σύστημα ἐλὲγχου τῆς θερμοκρασίας ἑζασφαλισε κανονικη θερμοκρασία δωματἰου.` 'Επἰ 3 λεπτα διακόπηκε ἡ τηλεπικοινωνιακη ὲπαφη μὲ τὴ Γῆ λόγω ηλεκτροφορτἰσεως τοῦ ἀὲρος.Κατόττιν ὅμως ῆ φωνη τῶν ἀστοοναυτῶν ακουστηκε καἱ παλι στὸ Κέντρο 'Ελέγχου. Οἱ τρεῖς ναυαγοι ήταν πια ἀσφαλεῖς στον δρόμο της ἑπιστροφῆς.Τὸ τμῆμα~διακυβερνησεως μὲ τους 3 ὲπιβατες του ταλαντευόταν σὲ λιγο ἑλαφρα κατω ἀπὸ τα ανοιγμένα αλεζἱπτωτα. Οἱ ἀστροναῦτες, δεμένοι μὲ τὶς ζῶνες τους πανω στὰ καθίσματα τους, λικνἱζονταν σὰν να ῆσαν πανω σὲ κουνια». Τὸ όχημα τουςδ ιἑσχιζε ὁλοὲνα πυκνότερα στρωματα ἀὲρος. Πανω στὸ πλοῖο περισυλλογῆς, τὸ αεροπλανοφόρο «τ'!βοζίμα», οἱ σκοποἰ ὲπισημαναν τα αἰωροὐμενα ασπρα καἱ πορτοκαλρχρωμα αλεξίπτωτα καθώς κατἑβαιναν μέσα απο αραιὰ στρώματα κατωτἑρων νεφῶν.Αὑτὸ ὑπῆρζε τό τέλος του περιπετειὡδους ταξιδίοιι τοῦ διαστημοπλοίου .-



Γιάννης Κολιόπουλος

===========