ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 1968
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΕΣ ΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΣΤΙΧΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΗ
Bill Anders
“We are now approaching lunar sunrise, and for all the people back on Earth, the crew of Apollo 8 has a message that we would like to send to you.
‘In the beginning God created the heaven and the earth.
And the earth was without form, and void; and darkness was upon the face of the deep.
And the Spirit of God moved upon the face of the waters. And God said, Let there be light: and there was light.
And God saw the light, that it was good: and God divided the light from the darkness.’”
Jim Lovell
“And God called the light Day, and the darkness he called Night. And the evening and the morning were the first day.
And God said, Let there be a firmament in the midst of the waters, and let it divide the waters from the waters.
And God made the firmament, and divided the waters which were under the firmament from the waters which were above the firmament: and it was so.
And God called the firmament Heaven. And the evening and the morning were the second day.”
Frank Borman
“‘And God said, Let the waters under the heaven be gathered together unto one place, and let the dry land appear: and it was so.
And God called the dry land Earth; and the gathering together of the waters called he Seas: and God saw that it was good.’
And from the crew of Apollo 8, we close with good night, good luck, a Merry Christmas – and God bless all of you, all of you on the good Earth
ΣΑΛΤΟ ΜΟΡΤΑΛΕ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗ ήταν ο τίτλος μιάς εφημερίδας τής 21/12/1968 καί οι ασπρόμαυρες τηλεοράσεις της τότε εποχής,θυμάμαι, στό δελτίο ειδήσεων είχαν πρώτο θέμα την εκτόξευση τού διαστημοπλοίου Απόλλων 8 (όχι Apollo).
Στὶς Ι6 Δεκεμβρίου, στὴ Ιω μ. μ,¦ αρχισε η ἀντἰστροφη μέτρηση για τὸν Απόλλωνα 8. ‘Η μέτρηση αὐτὴ κράτησε ὲπἰ 103 ώρες και διακόπηκε 8 φορες γιὰ τὴν ἐκτὲλεση αναγκαίων επιθεωρησεων καὶ τὴν ανάπαυση τοϋ πληρώματος. `Ελαχιστες ἀνωμαλἰες παρουσιάστηκαν κατα τη μέτρηση αὐτὴ. Μιὰ περίπου μερα πρὶν ἀπὸ την απογείωση διαπιστώθηκαν ὲλαττὡματα στους συσσωρευτὲς που ἑφοδἰαςαν τὸν ‘Απ’ολλωνα 8 μὲ ἡλεκτρικὴ ἑνἑργεια. Παρὰ τὶς ὲπισκευὲς ὅμως ῦπῆ ρχε ἀκόμη περιθώριο χρόνου γιὰ να διακοπη γι’ ἄλλη μια φορα ἡ μέτρηση για ἔξι ώρες, στις 21 Δεκεμβρίου.
Κατὰ την ῆμἐρα τῆς ὲκτοξεύσεως ἄλλη μια διακοπη μιᾶς ώρας παρενεβληθη μεταξυ 10ης καιΙΙης πρωινῆς. ‘Εν τῶ μεταξὺ τὸ πλήρωμα του’Απόλλωνος» 8 είχε συμπληρώσει τὸ πρόγραμμα ὲξασκησεὡς του. Καθὲνας ἀπὸ τους αστροναῦτες πέρασε 250 ώρες στὴ συσκευη απομιμησεως τῶν διαστημικών συνθηκών. Κυριος σκοπὸς τῶν ὰσκησεων ηταν να ἑζοικειωθοῦν οἱ αστροναῦτεςμὲ την εκτέλεση διαφόρων ἑλιγμῶν πτήσεως που θα ἐπρεπε να καμη ὁ ‘Απὸλλων» 8. (0 ‘Αντερς ἑπἰ πλέον υποβλήθηκε σὲ μιὰ γενικη ὲξἑταση.) “Εξ αἰτίας τῆς ὲπιδημἰας γρἰππης ποὺ ὲπικρατοῦσε τότε στην ‘Αμερικη, οἱ αστροναῦτες τοῦ ‘Απὸλλωνος» 8 ἐμβολιὰσθηκαν κατὰ τῆς ασθενείας αὐτῆς και κατὰ τὶς τελευταῖες μερες πρὶν ἀπὸ την πτήση ἀπομονὡθηκαν ἀπὸ κάθε ἑπαφὴ μὲ τὶς οἰκογὲνειἑς τους. Τὰ μέτρα αὐτὰ πάρθηκαν γιαι νά μὴ παρουσιασθῆ τὸ φαινὸμει·ο τῇ; όσθει·εἰα;
ποιζ εἰχε ποοσβὰλλει τό πλήρωμα.
Η ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ
Τὸ Σαββατο, 21 Δεκεμβρίου, στὶς Ι0ω καἱ 55π π. μ.4ω καὶ 55π π. μ. τοπικη ῶρα τοῦ ‘Ακρωπη ρίου Κέννεντυ) οἱ ὰστρόναϋτες μπῆκαν στὸν θαλαμἰσκό ὁ ὁποῖος βρισκόταν στην κορυφη του <<Κρόνου»5,ϋψους ΙΙ0 μ. περίπου καἱ βαρους 3110 τόννων,που ἑπρόκειτο νὰ τους ἑκτόξεὐση για τὸ μακρινό τους ταξίδι. “Ως τότε ὁ Κρὁνος» 5 είχε δοκιμαστῆ μόνο μὲ μη ὲπανδρωμἑνους θαλαμἱσκους. Στὸ μεταξυ ἑνα πλήρωμα αντικαταστασεως για τὸν’Απὸλλωνα» 8 εἶχε δοκιμασει καὶ αὐτὸ τη λειτουργία όλων τῶν συστηματων του θαλαμίσκου.Τὡρα τὸ πλήρωμα του’Απόλλωνος» 8 κατέλαβε τὶς θέσεις του καὶ ἑτοιμαστηκε για τις τελευταῖε φάσεις της αντίστροφης μετρησεως.Τὴν αυγη, οἱ ανησυχίες τὶς ὁποῖες εἶχε προκαλέσει η καιρικὴ κατασταση διαλύθηκαν. Επικρατοῦσε καλη ὁρατότητα, που είναι απαραίτητη για τὴν ὁπτικη παρακολουθηση τοῦ πυραὺλου κατα τα πρῶτα δευτερόλεπτα τῆς πτήσεως. ‘Ο καιρός άνοιξε καὶ στὶς Ιω καὶ ΙΙπ π. μ. ό “Ηλιας ὰνἑτειλε στὸν όρἱζοντα τοῦ ‘Ατλαντικοῦ. Στίς Ιω και 5Ιπ π. μ. ηρθε ἡ κρίσιμη στιγμή. Οἱ κινητηρες τοῦ πρώτου ὸρόφου τοῦ Κρὁνου» 5 πυροδοτηθηκαν καὶ ὁ τεράστιος πύραυλος-ῦψους ῖσου μὲ τὸ ύψος του καθεδρικοῦ ναοϋ τοῦ Μιλανου-ανυψὡθηκε μεσα σὲ μια θαλασσα απὸ καπνοὑς καἱ φλόγες.
(Ο πρῶτος ὅροιρός έκαιγε 5 τόννους καυσίμων καθε δευτερόλεπτο. Πίσω ἀπὸ τὸν ἀνυψοὑμενο πύραυλο ἀκολουθοῦσε μια πύρινη γλώσσα μήκους 150 μ. ‘Ενα λεπτὸ καὶ Ι7 δευτερόλεπτα μετὰ τὴν απογείωση οἱ κινητῆρες ανέπτυξαν τὴ μεγαλυτερη τους προωθητικη δυναμηκαὶ Ι λεπτὸ και Ι5 δευτερόλεπτα αργότερα ὁ πρῶτος όροφο; εἰχε τελειώσει τὸ ἔργο του. ‘Ενα δευτερὁλεπτο αργότερα ὁ S1 ὰποχωρίσθηκε από τὸν δέυτερο όροφο . ‘Ενα ἀκόμη δει›τερὁλεπο ὰπορρἱφθηκε ὁ πὐραυλος διαφυγῆς σύμφωνα πρὸς τὸ σχέδιο. Ο 2ος όροφος λειτούργησε μέχρι τὸ 8ο λεπτὸ καὶ 40 δευτερόλεπτα μετὰ τὴν ᾶπογεἰωση.’Υστερα απορρἰφθηκε καὶ αὑτὸς καὶ πυροδοτὴθηκε ο τρίτος όροφος S4Β. ‘Ετσι 15 λεπτὰ μετὰ τὴν ὰπογεἰωση ο Απὁλλων 8 μπῆκε στὴν τροχιά ἀναμονῆς,σὲ ῦψος 190 περίπου χλμ. καὶ σὲ πλἀτος 32,5° βορείως τοῦ ἰσημερινοῦ. Τὸ ύψος τῆς τροχιᾶς αὐτῆς ῆταν κατά τι κατώτερο τοῦ προγραμματισθἐντος.αὐτὸ όμως δὲν είχε συνέπειες γιὸ. τὴν πρόοδο τοῦ ἑγχειρὴματος. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅλες οἱ ἑγκαταστἀσεις καὶ τὰ όργανα ὑποβλὴθηκαν καὶ πάλιν σὲ διεζοδικὸ ἔλεγχο. Στὸ μεταξὺ ὁ έλεγχος πτήσεως μεταβιβἀστηκε ἀπὸ τὴ Φλωρἱδα στὸ Χιοῦστον τοϋ Τέξας. ‘Ολο.έγιναν σύμφωνα πρὸς τὸ σχέδιο. Τώρα ήταν δυνατὁ. λίγο πρὶν ἀπὸ τὴ συιμπλήρωση τῆς 2ης περιφορᾶς γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ, νὰ πραγματοποιηθῆ ἡ επομενη φάση, ἡ θέση δηλαδὴ τοῦ διπστημοπλοίου σὲ πορεία πρὸς τὴ Σελήνη. Στἱς 4ω41π π. μ. ὁ τρίτος όροφος πυροδοτἡθηκε πάλι ἐνῶ τὸ σκάφος βρισκόταν στὴ σκοτεινὴ πλευρὸ. τῆς Γῆς, πάνω ἀπὸ τὸν Εἰρηνικὁ, νοτιοιινατολικὰ τῶν νήσων Χαβάη.’Ο πὐραυλος S4Β ὲλειτοὐργησε ἐπὶ 5 λεπτὰ καὶΙ2 δευτερόλεπτα. Οἱ κάτοικοι τῆς Χαβάης μπορούν νὰ δοῦν μὲ γυμνὸ μὰτι τὴν πὐρινη γραμμὴ στὸν νυχτερινὸ οὐρανὸ.
“Ενώ ὰκὁμα έκαιγε ὁ τρίτος όροφος, ὁ ‘Ηλιος ὁινἑτειλε γιὰ τοὺς ἀστροναῦτες τοῦ Απόλλωνος» 8. Στὸ ἑζῆς ὁ “Ηλιος θὰ ήταν ὁ ὰχὡριστος σύντροφός τον; κατὰ τὴ διὰρκεια τοῦ μακρινοῦ τους ταζιδιοϋ. μαζὶ μὲ τὴ Γῆ ποἱ: θὰ μίκριιινε διαρκῶς καὶ τὴ Σελήνη ποὺ θὰ μεγἀλωνε. Ενῶ ἡ Σελήνη φαινόταν σὰν Ενας μηνίσκος ὁλοἑνα καὶ μεγαλύτερος, ἡ Γῆ φαινὸταν σὰν ἔνςις ὁλοἑνα καὶ μικρὸτερος δίσκος τριών τετᾶρτων στὸν ουρανὁ. Τρείς ώρες καὶ 10 λεπτὰ μετὰ τὴν ὰπογεἰωση ὁ S 4Β ὰποσπὰσθηκε κι αὑτὸς ἀπὸ τὸ διαστημόπλοιο. Στὸ ἑξῆς ὁ Απὁλλων 8 θὰ ὲξαρτιὸταν ὰποκλειστικὰ ἀπὸ τοὑς δικούς του κινητήρες. Για να αποφευχθεί η επίδραση τῆς ῆλιακῆς ἀκπνοβολίας καἱ θερμότητας μόνο στὴ μιὰ πλευρα τὸ σκαφος ἑτἑθη σε ἀργὴ περιστροφὴ γύρω απο τὸν άξονα του.
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Τὴν πορεία τοῦ Απόλλωνος» 8 παρακολουθούσαν ἀπὸ τὴ Γῆ τρία μεγαλα ραδιοτηλεσκὁπια διαμετρου 26 μ., εγκατεστημένα στὴ Κανμπἐρρα τῆς Αύστραλίας, στὸ Γ κολντστόουν τῆς Καλιφορνίας καὶ στὴ Μαδρίτη τῆς ‘Ισπανίας, που χρησιμοποιούνταν ἑπἰσης για τὴν αναμεταδοση ραδιομηνυμὰτων, στατιστικών στοιχείων καὶ τηλεοπτικών ὲκπομπῶν.Μερικἑς κεραίες διαμέτρου 10 μ. περίπου συμπλήρωναν αὐτὸ τὸ σύστημα παρακολουθησεως. Οί κεραίες αύτἑς βρίσκονταν στην ῦΑντίγκουα(νῆσος Σαἰν Τζών), ‘Ασουνσιόν, Καναρίους νήσους, Καρναρβον τῆς Αυστραλίας, Μπαχαμας νήσους, Γκουὰμ τῶν Χαβαι, τὴ νῆσο Μἐρριτ της Φλωρίδας καὶ στο Κὸρπους Κρίστι τοῦ Τέξας,καθὡς καὶ σὲ διάφορα πλοία. Τα ραδιομηνύματα διαβιβαζονταν ἑπἱ τῆς καλουμἑνης ζώνης 8 μεταξὺ τῶν συχνοτήτων 1550 καὶ 5200 ΜΗΖ.Η ταχύτητα τοῦ διαστημοπλοἰου μειώθηκε αργα.
Στην τροχιὰ ὰναμονῆς ῆταν 28 000 χλμ. την ῶρα καὶ κατὰ την ἑκκίνηση για τὴ Σεληνη 40 000 χλμ. Αρχικὰ ὁ Απὁλλων» 8 πέρασε πανω απο τὸν Νότο τῶν Ηνωμένων Πολιτειῶν, του ‘Ατλαντικού καὶ ἀπὸ τῆς 7ω μ. μ., στίς 2! Δεκεμβρίου, πανω ἀπὸτὴ Νότιο Αμερικἡ. ‘Επειδη ἡ αποσταση του ἀπὸ τὴ Γῆ ηϋξανε ταχυτατα οί αστροναύτες μποροῦσαν να δοῦν ταυτοχρονα τη Φλώριδα καί τὶς δυτικὲς ἀκτὲς τῆς Αφρικῆς. Μεταἔύ 9ης καί 10ης μ. μ. ῶρας τὸ σκαφος πέρασε πανω ἀπὸ τις δυτικἑς ακτὲς τῆς Κολομβίας. ‘Αργότερα ἡ Γῆ για τους αστροναύτες μετακινήθηκε ὰργὰ προς δυσμὰς καθὡς περιστρεφὸταν καὶ παρουσίασε σε αὐτουςτὴ ζώνη μεταξὺ 5 καἱ ΙΟ μοιρῶν νοτίου πλατους.Τὸ απόγευμα τῆς 2! Δεκεμβρίου οἱ ἀστροναῦτες ἔβγαλαν τὰ βαρια τους διαοτημικὰ σκαφανδρα καί γευματισαν για πρώτη φορα. ”Οπως και στὸν`Απολλωνα» 7, προβλέπονταν τρία γευματα τὴ μέρα, θρεπτικῆς αξίας 2500 θερμίδων. Τα Χριστούγεννα τὸ μενου θα περιλάμβανε γαλοπούλα μὲ σάλτσα καὶ μῆλα. ‘Η γαλοπούλα είχε ετοιμαστῆ σύμφωνα πρὸς μιὰ νεα συνταγη: κάθε κομματι της ῆταν τυλιγμένο σὲ ζελατίνα γιὰ νὰ μὴ σκορπίσουν ψίχουλα στὸ διαστημόπλοιο. Τὸ φαγητο δὲν ήταν ὰφυδατωμἑνο όπως στα προηγούμενα ταξίδια.Στίς 22 Δεκεμβρίου, στὶς 4ω μ. μ., ῆταν ἡ πρώτη διόρθωση τῆς πορείας. Τη στιγμη ὲκεἰνη ο’Απόλλων» 8 βρισκόταν σὲ απόσταση 96000 χλμ. ἀπὸ τὴ Γῆ. ‘Ο πύραυλος ὲλειτούργησε ἐπὶ 2,4 δευτερολεπτα. Οί μκροἱ πύραυλοι ελέγχου καὶ προσανατολισμού θὰ ήταν ὲπαρκεῖς γιὰ τὸν ἑλιγμὸ αὑτὸν, πυροδοτήθηκε δμως ὁ μεγαλος για νὰ ὲλεγχθῆ ἡ αποδοση του. Μικροδυσκολίες ανέκυψαν στὸν ‘Απὁλλωνα» 8 ἐξ αἰτίας συμπυκνὡσεων που παρατηρήθηκαν στα δύο ἀπὸ τὰ πέντε φινιστρίνια τοῦ σκαῳοις, Αυτο σήμαινε ὅτι ὁ εντοπισμός του καί ἡ παρατηρηση τῶν αστέρων γιὰ τὸν προσανατολισμὸ παρουσίαζε μεγαλες δυσκολίες για τὸν πλοηγὸ Τζαίημς Λὸβελ. Τὸ βραδυ τῆς 2Ζας Δεκεμβρίου ἔγινε ἡ πρώτη ἄμεση τηλεοπτικὴ μεταδοση ἀπὸ τὸν θαλαμίσκο πρὸς τὴ Γῆ, απο απόσταση 200 0()0χλμ.
“Επίσης οἱ ὰστροναῦτες μπόρεσαν να παρατηρήσουν τοτε τη Γῆ. “Ο Λὁβελ ανέφερε ότι διέκρινε μια γαλάζια ἄλω γύρω ἀπὸ τὴ Σεληνη, που ἔμοιαζε μὲ τὸν γαλάζιο στἐφανο τῆς ἀτμοσφαίρας που περιβάλλει τὴ Γῆ. Τὸ φαινόμενο αυτο όμως αποδόθηκε στὴν παραθλαση τοῦ φωτὸς στα φινιστρίνια και τα ὁπτικὰ όργανα. Τὸ απόγευμα τῆς 22ας Δεκεμβρίου οἱ ὰστροναῦτες Μπόρμαν και ‘Αντερς αρχισαν να υποφέρουν ἀπὸ τὸ στομαχι καὶ τα έντερα, αλλα ἡ κατασταση τους βελτιώθηκε αἱσθητὰ μέχρι τὸ πρωί, 23 Δεκεμβρίου, ἀφοῦ πῆραν φάρμακα.
ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤἩ ΣΕΛΗΝΗ
Στἱς Ιθω καὶ 59π π. μ., στις 24 Δεκεμβριου, ἔφτασε ἡ ἑπὁμενη ιὶποφασιστικὴ φαση τοῦ ταξιδιοῦ:έπρεπε να πυροδοτηθῆ ὁ κύριος πὑραυλος τοῦ’Απόλλωνος» 8 πρὸς κατεύθυνση αντίθετη τῆς φορᾶς τοῦ σκάφους, ἐπὶ 4 λεπτα και 6 δευτερόλεπτα, για να μειῶση την ταχύτητα της πτήσεως γύρω ἀπὸ τη Σελήνη ἀπὸ 9500 σὲ 6000 χλμ. Τὴν ωρα.Στἱς Ι0ω π. μ. τὸ Χιοϋστον έδωσε τὴν αδεια γι*αὐτὴ την ὲνἑργεια. Τὴν τελικη απόφαση ὅμως ἔπρεπε να τὴν παρη ὁ Φρὰνκ Μπὁρμαν, ὁ κυβερνητης τοῦ σκαφους. ‘Η πληροφορία γιὰ την ἀπόφαση αὐτὴ καθυστέρησε ἐπὶ 20 λεπτα, γιιιτἱ τὸ σκαφος βρισκόταν πίσω ἀπὸ τὴ Σελήνη σχετικα μὲ τη Γῆ καὶ συνεπώς κάθε ραδιοεπικοινωνία του μὲ τὴ Γῆ είχε διακοπη. Στἰς 116) καὶ 24π π. μ. Ἡ ἑπικοινωνἱα ὰποκαταστόιθηκε, ὅταν ὁ Απὁλλων 8 ὲμφανἰστηκε καὶ παλι ἀπὸ τὴν ανατολικη παρυφὴ τῆς Σεληνης. Τότε διαπιστώθηκε ὅτι τὸ διαστημόπλοιο ἀκολουθοῦσε την προγραμματισθεἱσα ὲλλειπτικη τροχιὰ πἐριζ της Σεληνης σὲ ύψη 125-300 χλμ από την επιφάνεια της. 3Ω,22΄πμ ο κινητήρας πυροδοτήθηκε καί πάλι επί 10 δευτ για να
τοποθετηση τὸ σκάφο σὲ μια σχεδόν· κυκλικη τροχιά ῦψους ΙΙΟ χλμ για τις ὑπὸλοιπες 8 περιστροφές. ‘Η τροχιἀ τοῦ’Απὸλλωνος 8 σχημὰτιζε γωνἱα Ι2° ῆ Ι3° μὲ τὸν ἰστιμερινὸ τῆ; Σελήνης. ΜεταξὺΙω 3Οπ μ. μ. καὶ Ιω 45π μ. μ. ‘έγιναν οἱ πρῶτες ζωντανὲς τηλεοπτικὲς μεταδόσεις πρὸς τη Γῆ. Οἱ ἀστροναῦτες έδειξαν διαφορα σημ¦εῖα τοῦ σεληνιακοῦ τοπίου, στην περιοχη της θάλασσας τῆς Γονιμὸτητας καὶ τῆς θαλασσας τῆς ‘Ηρεμἰας.’Ανὲφεραν ὲπἰσης ὅτι ἡ ἑπιφανεια τῆς Σεληνης ηταν σταχτιὰ σὰν γὺψος. “Οταν πὲρασαν πανω ἀπὸ ση μεῖα ποὑ φωτίζονταν κάθετα ἀπὸ τὸν “Ηλιο είπαν πὡς τὸ χρώμα τοῦ ὲδαφους ήταν ἀνοιχτὸ γκρί.’Ας σημειωθῆ ὅτι ἡ Σεληνη ανακλᾶ κατὰ μέσον ὅρο μόνο τα 7% τοῦ ἡλιακοῦ φωτὸς. “Η ᾶνακλαστικὴ αὑτὴ ἱκανὁτητα ιὶντιστοιχεῖ περιπου σ’ ἑκεἰνη τοῦ βασόιλτη (6%) καὶ τῆς λάβας τῶν ηφαιοτεἱων (4%). Οἱ ἀστροναϋτες τοῦ’Απὁλλωνος» 8 βαφτισαν μερικοὑς ἀπὸ τοὺς ανώνυμους ἀκόμη κρατῆρες τῆς Σελήνης μὲ τὰ ὸνόματα τῶν συναδέλφων τους ποὺ σκοτὡθητςαν κατὰ τὴν τραγωδία τοῦ Απὸλλωνος 1 στις ὰρχἑς τοῦ Ι967 και μὲ τὰ δικα τους ὁνὁματα. ‘Η ἑπικὐρωση τῶν νέων αὐτῶν ὸνομασιῶν ἑξαρτᾶται ἀπὸ την απόφαση τῆς Διεθνοῦς “Αστρονομικῆς Ενώσεως. Στὴν σκοτεινη πλευρὰ της Σεληνης, ὁ ‘Απὁλλων» 8 πέρασε μεταξὺ ἄλλων καὶ πανω ἀπὸ τὸν κρατήρα Κοπἐρνικο καὶ τὸν “Ωκεανὸ τῶν Καταιγἰδων. Τἰς πολυαριθμες τηλεοπτικὲς ἐκπομπὲς ἀπὸ τὸ διαστημόπλοιο παρακολούθησαν μὲ μεγαλο ἑνδιαφἑρον οἱ περισσότερες χώρες τοῦ κοσμου. Μετά απὸ τὴ δὲκατή του περιφορὰ γύρω τὴ Σελήνη . ὁ κύριος πύραυλος του πυροδοτἡθηκε καὶ πάλι ἑπἰ 3,5 λεπτὰ στὶς 7ω 9π π. μ. στὶς 25Δεκεμβρίου, γιὰ νὰ πὰρη τὸ σκάφος την πορείαἑπιστροφῆς πρὸς τὴ Γῆ. Αὐτὸς ήταν ἔνας ἀπὸ τοὺς λεπτότερους ἑλιγμοὺς τοῦ ταζιδιοῦ. ‘Αν ὁ κινητήρας δὲν λειτουργοῦσε, οἱ ὰστροναῦτες θὰ ἔμεναν ἐκεῖ. περιφερὁμεκ·οι αἰὡνια γύρω απὸ τὴ Σεληνη. Καμιὰ βοήθεια ἀπὸ τὴ Γῆ ὸείν θὰ ήταν δυνατὸ νὰ τοὑς δοθῆ μὲ τίς σημερινὲς ὸργονωτικὲς καὶτεχνικἑς δυνατότητες τὸσο τῆς Δὑσεως ὅσο καὶτῆς Ανατολ·ῆς. Παρ όλο ποὺ είχαν γίνει τυπικές προετοιμασίες γιὰ παρόμοιο ὲγχείρημτι. Τὸ ἀπὸθεμα ὸζυγὸνου στὸν ‘Απολλωνα 8 θὰ κρατοῦσε μόνο 13 μέρες μετὰ τὴν απογείωση.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
Γιὰ νὰ ὲπιστρὲψη στὴ Γ ῆ ὁ Απόλ).ων 8 έπρεπε νὰ αὐζἡση τὴν ταχύτητά του ἀπὸ 5000 χλμ. Τὴν ὅ›ρα σὲ πάνω ἀπὸ 8500 χλμ. ἡ σὲ 24 περίπου χλμ τὸ δευτερόλεπτο. Η ταχύτητα αὑτὴ ῆτον ὰπαραιτητη γιὰ νὰ ῦπερνικηθῆ τὸ πεδίο βαρὑτητας τῇ;
Σελήνης απὸ τὴ φυγὸκεντρο δύναμη. Για ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ Κἑντρο ‘Ελὲγχου τοῦ Χιουστον Τὲζας ὰναγκὰσθηκε »νὰ περιμὲνη τὸν’Απόλλωνα»8 ἐπί 15 λεπτὰ μετὰ τὴν πυροδοτηση τοῦ πυραὐλου του νὰ ἑμφανισθῆ ἀπὸ πίσω ἀπὸ τὴ Σελήνη καὶ νὰ ὰποκατασταθῆ μαζί του ἡ τηλεπικοινωνία. Στὴν ἀρχὴ τοῦ ταξιδιοῦ ὲπιστροφῆς ἡ ταχύτητα τοῦ διαοπημοπλοίοο μειώθηκε προοδευτικὰ, ὡσὸτου αὐτὸ έφτασε στὸ σημείο ὅπου ὑπερὶσχυσε ἡ ἔλξη τῆς Γῆς. “Υστερα ἡ ταχύτητα αὐζἡθηκε γιὰ νὰ φτάση τὰ ΙΙ χλμ.
τὸ δευτερόλεπτο ὅταν τὸ σκάφος ζανὰρθε στὴν ἀτμοσφαιρα. Στίς 4ω 22π μ. μ. τὸ τμῆμα διακυβερνἡσεως μὲ τοὺς ἀστροναῦτες ἀποσπἀσθηκε ἀπὸ τὸ τμῆμα ὑπηρετὴσεως μὲ τοὐς πυραυλοκινητῆρες. ‘Η είσοδος στὴν ἀτμὸσφαιρα ἑγίνε στὶς 27 Δεκεμβρίου, στὶς 4ω 47π μ. μ. ‘Επρεπε νὰ γίνη ὑπὸ ὁζείσ. γωνία μεταξὺ 50 40′ καὶ 7″ 40′ ὡς πρὸς τὴν ἐπιφἀνεια τῆς Γῆς. Αὐτὸ ἑσἡμαινε ὅτι ὁ δίαυλος ἑπακπὁδου είχε πλάτος 10 μόνο χλμ. ”Αν ἡ γωνία ῆτον μεγαλύτερη, ὁ θαλαμίσκος θὰ ὑπερθερμαινόταν καί ῦπῆρχε κίνδυνος νὰ πυρποληθῆ,
‘Δν
πάλι ἡ γωνία ἡταν μικρότερη, ἡ ὰτμοσφαιρικὴ τριβή θὰ ήταν ἀνεπαρκὴς καί ὁ θαλαμίσκος θὰ ὰποστρακιζὁταν ἀπὸ τὴν ἀτμὁσφαιρα γιὰ νὰ συνεχἰοη τῆι· περιφορά του γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ. Λόγω ελλείψεως και›σἰμων καὶ πυραύλων, δὲν θὰ ῆταν τότε δυνπτὴ μιὰ δείπερη ἀποπειρα εἱσὸδου στὴ ατμόσφαιρα. Καὶ στὴν περίπτωση αὐτὴ ἡ παροχὴ ἑγκαιρης βοήθειας θὰ ήταν ὰδὑντιτη. ‘Η ἑπιβρἀδυνση του σκάφους ἐγίνε ἀποκλειστικὰ μὲ τὴν αντίσταση της ἀτμοσφαίρας. ‘Η θερμοκρασία τῶν τοιχωμὰτων τοῦ θαλαμίσκου ἑφτασε τους 2270οC. Το ὰρνητικὁ G τῆς ἑπιβραδύνσεως παρέμεινε γύρω στα 4 G και έφτασε μέχρι 6,8. Σἑ ένος 55 χλμ ὁ α’Απόλλων 8 αποστρακίσθηκε και ὰνέβηκε πάλι σε 55 χλμ. πρίν να μπή στο τελευταίο στάδιο της προσγειώσεως. Απο το ύψος των 30 χλμ άρχισε να πέφτει κατακόρυφα.’Η προσθαλὰσσωση είχε προγραμματισθῆ σὲ σημείο ποὺ βρισκόταν σὲ μῆκος 165″ καί πλὰτος 4° 55ί. ‘Ο θαλιιμίσκος πλησίασε τὸ σημείο αὐτὸ ἑρχὐμενος ἀπὸ τὴν “Ανατολικὴ ‘Ασία μὲ κατεύθυνση ἀπὸ βορειοδυτικά πρὸς νοτιοανατολικά. Στὴν περιοχὴ αὐτὴ, κάπου 300 χλμ. δυτικονοτιοδυτικἐι τῆς νήσουΠαλμὐρα, τὸν περίμενε τὸ ἀεροπλανοφὁρο «Γιορκτάουν, τὸ ἀντιτορπιλλικὸ ντ(Κόχραν» καὶ τὸ ὰναγνωριστικὸ πλοἴο («”Αρλιτκτον››, καθώς καί στολίσκος ὁλὸκληρος ἀπὸ ἀεροπλἀνα καὶ ἑλικόπτερα. “Ολες οί ὲνἐργειες κατὰ τὴν ἑπὰνοδο καὶ τὴν προσθαλάσσωση τοῦ Απὁλλωνος» 8 κατευθὐνονταν καί πάλι ἀπὸ τὸ Χιοῦστον μέσω τῶν σταθμῶν ίΑτλι1ντικοῦ καὶ Εἰρηνικοῦ στὸ Νόρφολκ καὶ Κοὑνα (Χαβάη), καθὡς καὶ τῶν
δύο κέντρων Ραμστἀιν (Παλατινᾶτον) καὶ ‘Αλμπρουκ (ζώνη τῆς Διὡρυγος τοῦ Παναμᾶ). Τὰ κἑντρα αὐτὰ είχαν ἑντολὴ νὰ ζητήσουν τὴ βοήθεια τῆς ‘Αμερικανικῆς ‘Αεροπορίας, ᾶν ἡ προσγείωση γινόταν σὲ ἄλλο σημείο τῆς Γῆς. Καθὡς ὁ`Απὸλλων 8 διἑσχιζε τὴν ὰτμόσφαιρα,τὰ πληρὡματατ τῶν πλοίων είδαν ἔνα ἀντικείμενο ποὺ ἔμοίαζε μὲ μετεωοίτη νὰ λάμπη στὸν νυχτερινὸ οὑρανὸ. Στὴν τελευταία φὰση τῆς καθὸδου, οἱ προβολείς τοῦ Απόλλωνος» 8 ήταν ὁριιτοἰ καὶ στὶς 4ω 51π μ. μ. ὁ θαλαμίσκος προσθαλασσὡθηκε στὸν Εἱρηνικὸ σὲ ἀπὸσταση μόνο 4500 μὲτρων ἀπὸ τὸ
(κΓιορκτάοινμ››. Στὸ σημείο αὐτό, στὶς Δω 517: άρχισε νὰ ξημερὡνη “Ο ‘Ηλιος ὰνἑτειλε στίς 6ο: 6π. ‘Ηταν ἡ πρὡτη φορἀ ποὺ ᾶμερικανικὁ διαστημόπλοιο ὲπανερχὸταν στὸ σκοτεινὁ ἡμισῳαίριο τῆς Γῆς.
δείτε το βίντεο
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΕΣ ΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΣΤΙΧΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΗ
“We are now approaching lunar sunrise, and for all the people back on Earth, the crew of Apollo 8 has a message that we would like to send to you.
‘In the beginning God created the heaven and the earth.
And the earth was without form, and void; and darkness was upon the face of the deep.
And the Spirit of God moved upon the face of the waters. And God said, Let there be light: and there was light.
And God saw the light, that it was good: and God divided the light from the darkness.’”
Jim Lovell
“And God called the light Day, and the darkness he called Night. And the evening and the morning were the first day.
And God said, Let there be a firmament in the midst of the waters, and let it divide the waters from the waters.
And God made the firmament, and divided the waters which were under the firmament from the waters which were above the firmament: and it was so.
And God called the firmament Heaven. And the evening and the morning were the second day.”
Frank Borman
“‘And God said, Let the waters under the heaven be gathered together unto one place, and let the dry land appear: and it was so.
And God called the dry land Earth; and the gathering together of the waters called he Seas: and God saw that it was good.’
And from the crew of Apollo 8, we close with good night, good luck, a Merry Christmas – and God bless all of you, all of you on the good Earth
ΣΑΛΤΟ ΜΟΡΤΑΛΕ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗ ήταν ο τίτλος μιάς εφημερίδας τής 21/12/1968 καί οι ασπρόμαυρες τηλεοράσεις της τότε εποχής,θυμάμαι, στό δελτίο ειδήσεων είχαν πρώτο θέμα την εκτόξευση τού διαστημοπλοίου Απόλλων 8 (όχι Apollo).
Στὶς Ι6 Δεκεμβρίου, στὴ Ιω μ. μ,¦ αρχισε η ἀντἰστροφη μέτρηση για τὸν Απόλλωνα 8. ‘Η μέτρηση αὐτὴ κράτησε ὲπἰ 103 ώρες και διακόπηκε 8 φορες γιὰ τὴν ἐκτὲλεση αναγκαίων επιθεωρησεων καὶ τὴν ανάπαυση τοϋ πληρώματος. `Ελαχιστες ἀνωμαλἰες παρουσιάστηκαν κατα τη μέτρηση αὐτὴ. Μιὰ περίπου μερα πρὶν ἀπὸ την απογείωση διαπιστώθηκαν ὲλαττὡματα στους συσσωρευτὲς που ἑφοδἰαςαν τὸν ‘Απ’ολλωνα 8 μὲ ἡλεκτρικὴ ἑνἑργεια. Παρὰ τὶς ὲπισκευὲς ὅμως ῦπῆ ρχε ἀκόμη περιθώριο χρόνου γιὰ να διακοπη γι’ ἄλλη μια φορα ἡ μέτρηση για ἔξι ώρες, στις 21 Δεκεμβρίου.
Κατὰ την ῆμἐρα τῆς ὲκτοξεύσεως ἄλλη μια διακοπη μιᾶς ώρας παρενεβληθη μεταξυ 10ης καιΙΙης πρωινῆς. ‘Εν τῶ μεταξὺ τὸ πλήρωμα του’Απόλλωνος» 8 είχε συμπληρώσει τὸ πρόγραμμα ὲξασκησεὡς του. Καθὲνας ἀπὸ τους αστροναῦτες πέρασε 250 ώρες στὴ συσκευη απομιμησεως τῶν διαστημικών συνθηκών. Κυριος σκοπὸς τῶν ὰσκησεων ηταν να ἑζοικειωθοῦν οἱ αστροναῦτεςμὲ την εκτέλεση διαφόρων ἑλιγμῶν πτήσεως που θα ἐπρεπε να καμη ὁ ‘Απὸλλων» 8. (0 ‘Αντερς ἑπἰ πλέον υποβλήθηκε σὲ μιὰ γενικη ὲξἑταση.) “Εξ αἰτίας τῆς ὲπιδημἰας γρἰππης ποὺ ὲπικρατοῦσε τότε στην ‘Αμερικη, οἱ αστροναῦτες τοῦ ‘Απὸλλωνος» 8 ἐμβολιὰσθηκαν κατὰ τῆς ασθενείας αὐτῆς και κατὰ τὶς τελευταῖες μερες πρὶν ἀπὸ την πτήση ἀπομονὡθηκαν ἀπὸ κάθε ἑπαφὴ μὲ τὶς οἰκογὲνειἑς τους. Τὰ μέτρα αὐτὰ πάρθηκαν γιαι νά μὴ παρουσιασθῆ τὸ φαινὸμει·ο τῇ; όσθει·εἰα;
ποιζ εἰχε ποοσβὰλλει τό πλήρωμα.
Η ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ
Τὸ Σαββατο, 21 Δεκεμβρίου, στὶς Ι0ω καἱ 55π π. μ.4ω καὶ 55π π. μ. τοπικη ῶρα τοῦ ‘Ακρωπη ρίου Κέννεντυ) οἱ ὰστρόναϋτες μπῆκαν στὸν θαλαμἰσκό ὁ ὁποῖος βρισκόταν στην κορυφη του <<Κρόνου»5,ϋψους ΙΙ0 μ. περίπου καἱ βαρους 3110 τόννων,που ἑπρόκειτο νὰ τους ἑκτόξεὐση για τὸ μακρινό τους ταξίδι. “Ως τότε ὁ Κρὁνος» 5 είχε δοκιμαστῆ μόνο μὲ μη ὲπανδρωμἑνους θαλαμἱσκους. Στὸ μεταξυ ἑνα πλήρωμα αντικαταστασεως για τὸν’Απὸλλωνα» 8 εἶχε δοκιμασει καὶ αὐτὸ τη λειτουργία όλων τῶν συστηματων του θαλαμίσκου.Τὡρα τὸ πλήρωμα του’Απόλλωνος» 8 κατέλαβε τὶς θέσεις του καὶ ἑτοιμαστηκε για τις τελευταῖε φάσεις της αντίστροφης μετρησεως.Τὴν αυγη, οἱ ανησυχίες τὶς ὁποῖες εἶχε προκαλέσει η καιρικὴ κατασταση διαλύθηκαν. Επικρατοῦσε καλη ὁρατότητα, που είναι απαραίτητη για τὴν ὁπτικη παρακολουθηση τοῦ πυραὺλου κατα τα πρῶτα δευτερόλεπτα τῆς πτήσεως. ‘Ο καιρός άνοιξε καὶ στὶς Ιω καὶ ΙΙπ π. μ. ό “Ηλιας ὰνἑτειλε στὸν όρἱζοντα τοῦ ‘Ατλαντικοῦ. Στίς Ιω και 5Ιπ π. μ. ηρθε ἡ κρίσιμη στιγμή. Οἱ κινητηρες τοῦ πρώτου ὸρόφου τοῦ Κρὁνου» 5 πυροδοτηθηκαν καὶ ὁ τεράστιος πύραυλος-ῦψους ῖσου μὲ τὸ ύψος του καθεδρικοῦ ναοϋ τοῦ Μιλανου-ανυψὡθηκε μεσα σὲ μια θαλασσα απὸ καπνοὑς καἱ φλόγες.
(Ο πρῶτος ὅροιρός έκαιγε 5 τόννους καυσίμων καθε δευτερόλεπτο. Πίσω ἀπὸ τὸν ἀνυψοὑμενο πύραυλο ἀκολουθοῦσε μια πύρινη γλώσσα μήκους 150 μ. ‘Ενα λεπτὸ καὶ Ι7 δευτερόλεπτα μετὰ τὴν απογείωση οἱ κινητῆρες ανέπτυξαν τὴ μεγαλυτερη τους προωθητικη δυναμηκαὶ Ι λεπτὸ και Ι5 δευτερόλεπτα αργότερα ὁ πρῶτος όροφο; εἰχε τελειώσει τὸ ἔργο του. ‘Ενα δευτερὁλεπτο αργότερα ὁ S1 ὰποχωρίσθηκε από τὸν δέυτερο όροφο . ‘Ενα ἀκόμη δει›τερὁλεπο ὰπορρἱφθηκε ὁ πὐραυλος διαφυγῆς σύμφωνα πρὸς τὸ σχέδιο. Ο 2ος όροφος λειτούργησε μέχρι τὸ 8ο λεπτὸ καὶ 40 δευτερόλεπτα μετὰ τὴν ᾶπογεἰωση.’Υστερα απορρἰφθηκε καὶ αὑτὸς καὶ πυροδοτὴθηκε ο τρίτος όροφος S4Β. ‘Ετσι 15 λεπτὰ μετὰ τὴν ὰπογεἰωση ο Απὁλλων 8 μπῆκε στὴν τροχιά ἀναμονῆς,σὲ ῦψος 190 περίπου χλμ. καὶ σὲ πλἀτος 32,5° βορείως τοῦ ἰσημερινοῦ. Τὸ ύψος τῆς τροχιᾶς αὐτῆς ῆταν κατά τι κατώτερο τοῦ προγραμματισθἐντος.αὐτὸ όμως δὲν είχε συνέπειες γιὸ. τὴν πρόοδο τοῦ ἑγχειρὴματος. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅλες οἱ ἑγκαταστἀσεις καὶ τὰ όργανα ὑποβλὴθηκαν καὶ πάλιν σὲ διεζοδικὸ ἔλεγχο. Στὸ μεταξὺ ὁ έλεγχος πτήσεως μεταβιβἀστηκε ἀπὸ τὴ Φλωρἱδα στὸ Χιοῦστον τοϋ Τέξας. ‘Ολο.έγιναν σύμφωνα πρὸς τὸ σχέδιο. Τώρα ήταν δυνατὁ. λίγο πρὶν ἀπὸ τὴ συιμπλήρωση τῆς 2ης περιφορᾶς γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ, νὰ πραγματοποιηθῆ ἡ επομενη φάση, ἡ θέση δηλαδὴ τοῦ διπστημοπλοίου σὲ πορεία πρὸς τὴ Σελήνη. Στἱς 4ω41π π. μ. ὁ τρίτος όροφος πυροδοτἡθηκε πάλι ἐνῶ τὸ σκάφος βρισκόταν στὴ σκοτεινὴ πλευρὸ. τῆς Γῆς, πάνω ἀπὸ τὸν Εἰρηνικὁ, νοτιοιινατολικὰ τῶν νήσων Χαβάη.’Ο πὐραυλος S4Β ὲλειτοὐργησε ἐπὶ 5 λεπτὰ καὶΙ2 δευτερόλεπτα. Οἱ κάτοικοι τῆς Χαβάης μπορούν νὰ δοῦν μὲ γυμνὸ μὰτι τὴν πὐρινη γραμμὴ στὸν νυχτερινὸ οὐρανὸ.
“Ενώ ὰκὁμα έκαιγε ὁ τρίτος όροφος, ὁ ‘Ηλιος ὁινἑτειλε γιὰ τοὺς ἀστροναῦτες τοῦ Απόλλωνος» 8. Στὸ ἑζῆς ὁ “Ηλιος θὰ ήταν ὁ ὰχὡριστος σύντροφός τον; κατὰ τὴ διὰρκεια τοῦ μακρινοῦ τους ταζιδιοϋ. μαζὶ μὲ τὴ Γῆ ποἱ: θὰ μίκριιινε διαρκῶς καὶ τὴ Σελήνη ποὺ θὰ μεγἀλωνε. Ενῶ ἡ Σελήνη φαινόταν σὰν Ενας μηνίσκος ὁλοἑνα καὶ μεγαλύτερος, ἡ Γῆ φαινὸταν σὰν ἔνςις ὁλοἑνα καὶ μικρὸτερος δίσκος τριών τετᾶρτων στὸν ουρανὁ. Τρείς ώρες καὶ 10 λεπτὰ μετὰ τὴν ὰπογεἰωση ὁ S 4Β ὰποσπὰσθηκε κι αὑτὸς ἀπὸ τὸ διαστημόπλοιο. Στὸ ἑξῆς ὁ Απὁλλων 8 θὰ ὲξαρτιὸταν ὰποκλειστικὰ ἀπὸ τοὑς δικούς του κινητήρες. Για να αποφευχθεί η επίδραση τῆς ῆλιακῆς ἀκπνοβολίας καἱ θερμότητας μόνο στὴ μιὰ πλευρα τὸ σκαφος ἑτἑθη σε ἀργὴ περιστροφὴ γύρω απο τὸν άξονα του.
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Τὴν πορεία τοῦ Απόλλωνος» 8 παρακολουθούσαν ἀπὸ τὴ Γῆ τρία μεγαλα ραδιοτηλεσκὁπια διαμετρου 26 μ., εγκατεστημένα στὴ Κανμπἐρρα τῆς Αύστραλίας, στὸ Γ κολντστόουν τῆς Καλιφορνίας καὶ στὴ Μαδρίτη τῆς ‘Ισπανίας, που χρησιμοποιούνταν ἑπἰσης για τὴν αναμεταδοση ραδιομηνυμὰτων, στατιστικών στοιχείων καὶ τηλεοπτικών ὲκπομπῶν.Μερικἑς κεραίες διαμέτρου 10 μ. περίπου συμπλήρωναν αὐτὸ τὸ σύστημα παρακολουθησεως. Οί κεραίες αύτἑς βρίσκονταν στην ῦΑντίγκουα(νῆσος Σαἰν Τζών), ‘Ασουνσιόν, Καναρίους νήσους, Καρναρβον τῆς Αυστραλίας, Μπαχαμας νήσους, Γκουὰμ τῶν Χαβαι, τὴ νῆσο Μἐρριτ της Φλωρίδας καὶ στο Κὸρπους Κρίστι τοῦ Τέξας,καθὡς καὶ σὲ διάφορα πλοία. Τα ραδιομηνύματα διαβιβαζονταν ἑπἱ τῆς καλουμἑνης ζώνης 8 μεταξὺ τῶν συχνοτήτων 1550 καὶ 5200 ΜΗΖ.Η ταχύτητα τοῦ διαστημοπλοἰου μειώθηκε αργα.
Στην τροχιὰ ὰναμονῆς ῆταν 28 000 χλμ. την ῶρα καὶ κατὰ την ἑκκίνηση για τὴ Σεληνη 40 000 χλμ. Αρχικὰ ὁ Απὁλλων» 8 πέρασε πανω απο τὸν Νότο τῶν Ηνωμένων Πολιτειῶν, του ‘Ατλαντικού καὶ ἀπὸ τῆς 7ω μ. μ., στίς 2! Δεκεμβρίου, πανω ἀπὸτὴ Νότιο Αμερικἡ. ‘Επειδη ἡ αποσταση του ἀπὸ τὴ Γῆ ηϋξανε ταχυτατα οί αστροναύτες μποροῦσαν να δοῦν ταυτοχρονα τη Φλώριδα καί τὶς δυτικὲς ἀκτὲς τῆς Αφρικῆς. Μεταἔύ 9ης καί 10ης μ. μ. ῶρας τὸ σκαφος πέρασε πανω ἀπὸ τις δυτικἑς ακτὲς τῆς Κολομβίας. ‘Αργότερα ἡ Γῆ για τους αστροναύτες μετακινήθηκε ὰργὰ προς δυσμὰς καθὡς περιστρεφὸταν καὶ παρουσίασε σε αὐτουςτὴ ζώνη μεταξὺ 5 καἱ ΙΟ μοιρῶν νοτίου πλατους.Τὸ απόγευμα τῆς 2! Δεκεμβρίου οἱ ἀστροναῦτες ἔβγαλαν τὰ βαρια τους διαοτημικὰ σκαφανδρα καί γευματισαν για πρώτη φορα. ”Οπως και στὸν`Απολλωνα» 7, προβλέπονταν τρία γευματα τὴ μέρα, θρεπτικῆς αξίας 2500 θερμίδων. Τα Χριστούγεννα τὸ μενου θα περιλάμβανε γαλοπούλα μὲ σάλτσα καὶ μῆλα. ‘Η γαλοπούλα είχε ετοιμαστῆ σύμφωνα πρὸς μιὰ νεα συνταγη: κάθε κομματι της ῆταν τυλιγμένο σὲ ζελατίνα γιὰ νὰ μὴ σκορπίσουν ψίχουλα στὸ διαστημόπλοιο. Τὸ φαγητο δὲν ήταν ὰφυδατωμἑνο όπως στα προηγούμενα ταξίδια.Στίς 22 Δεκεμβρίου, στὶς 4ω μ. μ., ῆταν ἡ πρώτη διόρθωση τῆς πορείας. Τη στιγμη ὲκεἰνη ο’Απόλλων» 8 βρισκόταν σὲ απόσταση 96000 χλμ. ἀπὸ τὴ Γῆ. ‘Ο πύραυλος ὲλειτούργησε ἐπὶ 2,4 δευτερολεπτα. Οί μκροἱ πύραυλοι ελέγχου καὶ προσανατολισμού θὰ ήταν ὲπαρκεῖς γιὰ τὸν ἑλιγμὸ αὑτὸν, πυροδοτήθηκε δμως ὁ μεγαλος για νὰ ὲλεγχθῆ ἡ αποδοση του. Μικροδυσκολίες ανέκυψαν στὸν ‘Απὁλλωνα» 8 ἐξ αἰτίας συμπυκνὡσεων που παρατηρήθηκαν στα δύο ἀπὸ τὰ πέντε φινιστρίνια τοῦ σκαῳοις, Αυτο σήμαινε ὅτι ὁ εντοπισμός του καί ἡ παρατηρηση τῶν αστέρων γιὰ τὸν προσανατολισμὸ παρουσίαζε μεγαλες δυσκολίες για τὸν πλοηγὸ Τζαίημς Λὸβελ. Τὸ βραδυ τῆς 2Ζας Δεκεμβρίου ἔγινε ἡ πρώτη ἄμεση τηλεοπτικὴ μεταδοση ἀπὸ τὸν θαλαμίσκο πρὸς τὴ Γῆ, απο απόσταση 200 0()0χλμ.
“Επίσης οἱ ὰστροναῦτες μπόρεσαν να παρατηρήσουν τοτε τη Γῆ. “Ο Λὁβελ ανέφερε ότι διέκρινε μια γαλάζια ἄλω γύρω ἀπὸ τὴ Σεληνη, που ἔμοιαζε μὲ τὸν γαλάζιο στἐφανο τῆς ἀτμοσφαίρας που περιβάλλει τὴ Γῆ. Τὸ φαινόμενο αυτο όμως αποδόθηκε στὴν παραθλαση τοῦ φωτὸς στα φινιστρίνια και τα ὁπτικὰ όργανα. Τὸ απόγευμα τῆς 22ας Δεκεμβρίου οἱ ὰστροναῦτες Μπόρμαν και ‘Αντερς αρχισαν να υποφέρουν ἀπὸ τὸ στομαχι καὶ τα έντερα, αλλα ἡ κατασταση τους βελτιώθηκε αἱσθητὰ μέχρι τὸ πρωί, 23 Δεκεμβρίου, ἀφοῦ πῆραν φάρμακα.
ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤἩ ΣΕΛΗΝΗ
Στἱς Ιθω καὶ 59π π. μ., στις 24 Δεκεμβριου, ἔφτασε ἡ ἑπὁμενη ιὶποφασιστικὴ φαση τοῦ ταξιδιοῦ:έπρεπε να πυροδοτηθῆ ὁ κύριος πὑραυλος τοῦ’Απόλλωνος» 8 πρὸς κατεύθυνση αντίθετη τῆς φορᾶς τοῦ σκάφους, ἐπὶ 4 λεπτα και 6 δευτερόλεπτα, για να μειῶση την ταχύτητα της πτήσεως γύρω ἀπὸ τη Σελήνη ἀπὸ 9500 σὲ 6000 χλμ. Τὴν ωρα.Στἱς Ι0ω π. μ. τὸ Χιοϋστον έδωσε τὴν αδεια γι*αὐτὴ την ὲνἑργεια. Τὴν τελικη απόφαση ὅμως ἔπρεπε να τὴν παρη ὁ Φρὰνκ Μπὁρμαν, ὁ κυβερνητης τοῦ σκαφους. ‘Η πληροφορία γιὰ την ἀπόφαση αὐτὴ καθυστέρησε ἐπὶ 20 λεπτα, γιιιτἱ τὸ σκαφος βρισκόταν πίσω ἀπὸ τὴ Σελήνη σχετικα μὲ τη Γῆ καὶ συνεπώς κάθε ραδιοεπικοινωνία του μὲ τὴ Γῆ είχε διακοπη. Στἰς 116) καὶ 24π π. μ. Ἡ ἑπικοινωνἱα ὰποκαταστόιθηκε, ὅταν ὁ Απὁλλων 8 ὲμφανἰστηκε καὶ παλι ἀπὸ τὴν ανατολικη παρυφὴ τῆς Σεληνης. Τότε διαπιστώθηκε ὅτι τὸ διαστημόπλοιο ἀκολουθοῦσε την προγραμματισθεἱσα ὲλλειπτικη τροχιὰ πἐριζ της Σεληνης σὲ ύψη 125-300 χλμ από την επιφάνεια της. 3Ω,22΄πμ ο κινητήρας πυροδοτήθηκε καί πάλι επί 10 δευτ για να
τοποθετηση τὸ σκάφο σὲ μια σχεδόν· κυκλικη τροχιά ῦψους ΙΙΟ χλμ για τις ὑπὸλοιπες 8 περιστροφές. ‘Η τροχιἀ τοῦ’Απὸλλωνος 8 σχημὰτιζε γωνἱα Ι2° ῆ Ι3° μὲ τὸν ἰστιμερινὸ τῆ; Σελήνης. ΜεταξὺΙω 3Οπ μ. μ. καὶ Ιω 45π μ. μ. ‘έγιναν οἱ πρῶτες ζωντανὲς τηλεοπτικὲς μεταδόσεις πρὸς τη Γῆ. Οἱ ἀστροναῦτες έδειξαν διαφορα σημ¦εῖα τοῦ σεληνιακοῦ τοπίου, στην περιοχη της θάλασσας τῆς Γονιμὸτητας καὶ τῆς θαλασσας τῆς ‘Ηρεμἰας.’Ανὲφεραν ὲπἰσης ὅτι ἡ ἑπιφανεια τῆς Σεληνης ηταν σταχτιὰ σὰν γὺψος. “Οταν πὲρασαν πανω ἀπὸ ση μεῖα ποὑ φωτίζονταν κάθετα ἀπὸ τὸν “Ηλιο είπαν πὡς τὸ χρώμα τοῦ ὲδαφους ήταν ἀνοιχτὸ γκρί.’Ας σημειωθῆ ὅτι ἡ Σεληνη ανακλᾶ κατὰ μέσον ὅρο μόνο τα 7% τοῦ ἡλιακοῦ φωτὸς. “Η ᾶνακλαστικὴ αὑτὴ ἱκανὁτητα ιὶντιστοιχεῖ περιπου σ’ ἑκεἰνη τοῦ βασόιλτη (6%) καὶ τῆς λάβας τῶν ηφαιοτεἱων (4%). Οἱ ἀστροναϋτες τοῦ’Απὁλλωνος» 8 βαφτισαν μερικοὑς ἀπὸ τοὺς ανώνυμους ἀκόμη κρατῆρες τῆς Σελήνης μὲ τὰ ὸνόματα τῶν συναδέλφων τους ποὺ σκοτὡθητςαν κατὰ τὴν τραγωδία τοῦ Απὸλλωνος 1 στις ὰρχἑς τοῦ Ι967 και μὲ τὰ δικα τους ὁνὁματα. ‘Η ἑπικὐρωση τῶν νέων αὐτῶν ὸνομασιῶν ἑξαρτᾶται ἀπὸ την απόφαση τῆς Διεθνοῦς “Αστρονομικῆς Ενώσεως. Στὴν σκοτεινη πλευρὰ της Σεληνης, ὁ ‘Απὁλλων» 8 πέρασε μεταξὺ ἄλλων καὶ πανω ἀπὸ τὸν κρατήρα Κοπἐρνικο καὶ τὸν “Ωκεανὸ τῶν Καταιγἰδων. Τἰς πολυαριθμες τηλεοπτικὲς ἐκπομπὲς ἀπὸ τὸ διαστημόπλοιο παρακολούθησαν μὲ μεγαλο ἑνδιαφἑρον οἱ περισσότερες χώρες τοῦ κοσμου. Μετά απὸ τὴ δὲκατή του περιφορὰ γύρω τὴ Σελήνη . ὁ κύριος πύραυλος του πυροδοτἡθηκε καὶ πάλι ἑπἰ 3,5 λεπτὰ στὶς 7ω 9π π. μ. στὶς 25Δεκεμβρίου, γιὰ νὰ πὰρη τὸ σκάφος την πορείαἑπιστροφῆς πρὸς τὴ Γῆ. Αὐτὸς ήταν ἔνας ἀπὸ τοὺς λεπτότερους ἑλιγμοὺς τοῦ ταζιδιοῦ. ‘Αν ὁ κινητήρας δὲν λειτουργοῦσε, οἱ ὰστροναῦτες θὰ ἔμεναν ἐκεῖ. περιφερὁμεκ·οι αἰὡνια γύρω απὸ τὴ Σεληνη. Καμιὰ βοήθεια ἀπὸ τὴ Γῆ ὸείν θὰ ήταν δυνατὸ νὰ τοὑς δοθῆ μὲ τίς σημερινὲς ὸργονωτικὲς καὶτεχνικἑς δυνατότητες τὸσο τῆς Δὑσεως ὅσο καὶτῆς Ανατολ·ῆς. Παρ όλο ποὺ είχαν γίνει τυπικές προετοιμασίες γιὰ παρόμοιο ὲγχείρημτι. Τὸ ἀπὸθεμα ὸζυγὸνου στὸν ‘Απολλωνα 8 θὰ κρατοῦσε μόνο 13 μέρες μετὰ τὴν απογείωση.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
Γιὰ νὰ ὲπιστρὲψη στὴ Γ ῆ ὁ Απόλ).ων 8 έπρεπε νὰ αὐζἡση τὴν ταχύτητά του ἀπὸ 5000 χλμ. Τὴν ὅ›ρα σὲ πάνω ἀπὸ 8500 χλμ. ἡ σὲ 24 περίπου χλμ τὸ δευτερόλεπτο. Η ταχύτητα αὑτὴ ῆτον ὰπαραιτητη γιὰ νὰ ῦπερνικηθῆ τὸ πεδίο βαρὑτητας τῇ;
Σελήνης απὸ τὴ φυγὸκεντρο δύναμη. Για ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ Κἑντρο ‘Ελὲγχου τοῦ Χιουστον Τὲζας ὰναγκὰσθηκε »νὰ περιμὲνη τὸν’Απόλλωνα»8 ἐπί 15 λεπτὰ μετὰ τὴν πυροδοτηση τοῦ πυραὐλου του νὰ ἑμφανισθῆ ἀπὸ πίσω ἀπὸ τὴ Σελήνη καὶ νὰ ὰποκατασταθῆ μαζί του ἡ τηλεπικοινωνία. Στὴν ἀρχὴ τοῦ ταξιδιοῦ ὲπιστροφῆς ἡ ταχύτητα τοῦ διαοπημοπλοίοο μειώθηκε προοδευτικὰ, ὡσὸτου αὐτὸ έφτασε στὸ σημείο ὅπου ὑπερὶσχυσε ἡ ἔλξη τῆς Γῆς. “Υστερα ἡ ταχύτητα αὐζἡθηκε γιὰ νὰ φτάση τὰ ΙΙ χλμ.
τὸ δευτερόλεπτο ὅταν τὸ σκάφος ζανὰρθε στὴν ἀτμοσφαιρα. Στίς 4ω 22π μ. μ. τὸ τμῆμα διακυβερνἡσεως μὲ τοὺς ἀστροναῦτες ἀποσπἀσθηκε ἀπὸ τὸ τμῆμα ὑπηρετὴσεως μὲ τοὐς πυραυλοκινητῆρες. ‘Η είσοδος στὴν ἀτμὸσφαιρα ἑγίνε στὶς 27 Δεκεμβρίου, στὶς 4ω 47π μ. μ. ‘Επρεπε νὰ γίνη ὑπὸ ὁζείσ. γωνία μεταξὺ 50 40′ καὶ 7″ 40′ ὡς πρὸς τὴν ἐπιφἀνεια τῆς Γῆς. Αὐτὸ ἑσἡμαινε ὅτι ὁ δίαυλος ἑπακπὁδου είχε πλάτος 10 μόνο χλμ. ”Αν ἡ γωνία ῆτον μεγαλύτερη, ὁ θαλαμίσκος θὰ ὑπερθερμαινόταν καί ῦπῆρχε κίνδυνος νὰ πυρποληθῆ,
‘Δν
πάλι ἡ γωνία ἡταν μικρότερη, ἡ ὰτμοσφαιρικὴ τριβή θὰ ήταν ἀνεπαρκὴς καί ὁ θαλαμίσκος θὰ ὰποστρακιζὁταν ἀπὸ τὴν ἀτμὁσφαιρα γιὰ νὰ συνεχἰοη τῆι· περιφορά του γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ. Λόγω ελλείψεως και›σἰμων καὶ πυραύλων, δὲν θὰ ῆταν τότε δυνπτὴ μιὰ δείπερη ἀποπειρα εἱσὸδου στὴ ατμόσφαιρα. Καὶ στὴν περίπτωση αὐτὴ ἡ παροχὴ ἑγκαιρης βοήθειας θὰ ήταν ὰδὑντιτη. ‘Η ἑπιβρἀδυνση του σκάφους ἐγίνε ἀποκλειστικὰ μὲ τὴν αντίσταση της ἀτμοσφαίρας. ‘Η θερμοκρασία τῶν τοιχωμὰτων τοῦ θαλαμίσκου ἑφτασε τους 2270οC. Το ὰρνητικὁ G τῆς ἑπιβραδύνσεως παρέμεινε γύρω στα 4 G και έφτασε μέχρι 6,8. Σἑ ένος 55 χλμ ὁ α’Απόλλων 8 αποστρακίσθηκε και ὰνέβηκε πάλι σε 55 χλμ. πρίν να μπή στο τελευταίο στάδιο της προσγειώσεως. Απο το ύψος των 30 χλμ άρχισε να πέφτει κατακόρυφα.’Η προσθαλὰσσωση είχε προγραμματισθῆ σὲ σημείο ποὺ βρισκόταν σὲ μῆκος 165″ καί πλὰτος 4° 55ί. ‘Ο θαλιιμίσκος πλησίασε τὸ σημείο αὐτὸ ἑρχὐμενος ἀπὸ τὴν “Ανατολικὴ ‘Ασία μὲ κατεύθυνση ἀπὸ βορειοδυτικά πρὸς νοτιοανατολικά. Στὴν περιοχὴ αὐτὴ, κάπου 300 χλμ. δυτικονοτιοδυτικἐι τῆς νήσουΠαλμὐρα, τὸν περίμενε τὸ ἀεροπλανοφὁρο «Γιορκτάουν, τὸ ἀντιτορπιλλικὸ ντ(Κόχραν» καὶ τὸ ὰναγνωριστικὸ πλοἴο («”Αρλιτκτον››, καθώς καί στολίσκος ὁλὸκληρος ἀπὸ ἀεροπλἀνα καὶ ἑλικόπτερα. “Ολες οί ὲνἐργειες κατὰ τὴν ἑπὰνοδο καὶ τὴν προσθαλάσσωση τοῦ Απὁλλωνος» 8 κατευθὐνονταν καί πάλι ἀπὸ τὸ Χιοῦστον μέσω τῶν σταθμῶν ίΑτλι1ντικοῦ καὶ Εἰρηνικοῦ στὸ Νόρφολκ καὶ Κοὑνα (Χαβάη), καθὡς καὶ τῶν
δύο κέντρων Ραμστἀιν (Παλατινᾶτον) καὶ ‘Αλμπρουκ (ζώνη τῆς Διὡρυγος τοῦ Παναμᾶ). Τὰ κἑντρα αὐτὰ είχαν ἑντολὴ νὰ ζητήσουν τὴ βοήθεια τῆς ‘Αμερικανικῆς ‘Αεροπορίας, ᾶν ἡ προσγείωση γινόταν σὲ ἄλλο σημείο τῆς Γῆς. Καθὡς ὁ`Απὸλλων 8 διἑσχιζε τὴν ὰτμόσφαιρα,τὰ πληρὡματατ τῶν πλοίων είδαν ἔνα ἀντικείμενο ποὺ ἔμοίαζε μὲ μετεωοίτη νὰ λάμπη στὸν νυχτερινὸ οὑρανὸ. Στὴν τελευταία φὰση τῆς καθὸδου, οἱ προβολείς τοῦ Απόλλωνος» 8 ήταν ὁριιτοἰ καὶ στὶς 4ω 51π μ. μ. ὁ θαλαμίσκος προσθαλασσὡθηκε στὸν Εἱρηνικὸ σὲ ἀπὸσταση μόνο 4500 μὲτρων ἀπὸ τὸ
(κΓιορκτάοινμ››. Στὸ σημείο αὐτό, στὶς Δω 517: άρχισε νὰ ξημερὡνη “Ο ‘Ηλιος ὰνἑτειλε στίς 6ο: 6π. ‘Ηταν ἡ πρὡτη φορἀ ποὺ ᾶμερικανικὁ διαστημόπλοιο ὲπανερχὸταν στὸ σκοτεινὁ ἡμισῳαίριο τῆς Γῆς.